Góra Synaj to miejsce najbardziej przerażającej teofanii ze wszystkich zapisanych w Biblii! Dlaczego miłujący Bóg maluje taki autoportret przed oczami Izraelitów, których wyzwolił z niewoli?
Zaledwie trzy miesiące przed objawieniem się Boga na górze Synaj Izraelici dokonali szalonej ucieczki dla ratowania swego życia. Od wielu pokoleń byli niewolnikami w Egipcie. Nadeszła jednak pora, gdy pod osłoną ciemności stali się ogromnym tłumem wyzwolonych. Zostawili za sobą spustoszony kraj i przeszli przez Morze Czerwone, które rozstąpiło się przed nimi, a ścigające ich wojsko faraona zostało pochłonięte przez zstępujące się wody! Cała podróż do góry Synaj była ciągiem nadnaturalnych interwencji i cudownych wybawień. Manna spadała z nieba, a woda wypływała ze skały. Co za Bóg!
Oto w obozie rozeszła się wieść, że ta wszechpotężna Istota chce się spotkać ze swymi dziećmi, aby z nimi porozmawiać. Naprawdę mówić do nich! Za kilka dni Bóg osobiście miał zstąpić na skalisty szczyt góry Synaj.
Czy przeżyliście kiedyś szalejącą burzę? Błyskawicę eksplodującą przed waszymi oczami i w waszych uszach? To dodajcie do tego trzęsienie ziemi o sile sześciu stopni w skali Richtera, a także dźwięk tajemniczej trąby, od którego niemal pękają wam bębenki w uszach, i macie nadnaturalne składniki przerażającej teofanii na górze Synaj tamtego dnia!

Nic dziwnego, że Izraelici zostali surowo ostrzeżeni, by nie dotykali góry ani nie zbliżali się do niej pod groźbą śmierci! Było to święte miejsce, przerażające miejsce. Stało się takim miejscem wskutek grzmiącej, ognistej obecności Boga!
Trudno się dziwić, że Mojżeszowi zadrżały kolana. „Albowiem Bóg nasz jest ogniem trawiącym”1. Dlaczego objawia się w taki sposób? Wizja z góry Synaj wydaje się przeciwieństwem „łagodnego Jezusa, cichego i pokornego”, którego kochamy. Tam był ogień — szalejący, pożerający ogień. Dlaczego Bóg postanowił namalować taki autoportret przed oczami tysięcy Izraelitów, których wyzwolił z niewoli?
Idzie do nas tam, gdzie jesteśmy
Odpowiedź na to pytanie, jak wierzę, objawia jedną z najbardziej zdumiewających prawd o Bogu. On jest Bogiem, który wychodzi nam naprzeciw tam, gdzie jesteśmy, i przyjmuje nas takimi, jakimi jesteśmy!
Pamiętajmy, z kim Bóg miał tam do czynienia. Z tłumem — bezładnym, tętniącym tłumem zbiegłych niewolników! Wyzwolonym narodem niewolników dopiero co wyprowadzonym z ponad 200-letniej ciężkiej niewoli. Byli to ludzie, których każdy ruch, niemal każda myśl były dyktowane batem. Ludzie, którzy aby przetrwać, musieli przyzwyczaić się do strachu, przymusu i ślepego posłuszeństwa. Ludzie, którzy reagowali na objawienie siły.
Ach, oczywiście, przed czterema wiekami ich przodek Abraham chodził z Bogiem, a nawet rozmawiał z Nim twarzą w twarz. Jednak w miarę upływu czasu, po śmierci Izaaka, Jakuba i Józefa mdłe światło poznania Boga niemal zgasło pod okrutnym panowaniem egipskich nadzorców. Izraelici zapomnieli o składaniu ofiar. Spontaniczne poświęcenie się Bogu i uwielbienie dla Niego niemal wygasło pod pogańskim jarzmem.

Jednak Bóg nie zapomniał o nich. Przyszedł czas, by ożywić marzenie, rozpalić nadzieję i odbudować naród, który będzie miłował Go, ufał Mu i szedł za Nim, dokądkolwiek On prowadzi. Ojciec marnotrawnych synów. Grzmiący Bóg z tysiącami dzieci wyzwolonych z niewoli.
Tak więc narodowi wyzwolonych niewolników, którzy zaledwie przed trzema miesiącami odzyskali niepodległość, Bóg objawił się tak, by przykuć ich uwagę najbardziej widowiskowym i przerażającym przedstawieniem, jakie kiedykolwiek widział człowiek. Uczynił tak, gdyż miał zamiar napisać na kamiennych tablicach wieczne zasady swego królestwa miłości — dziesięć przykazań.
Izraelici od wielu pokoleń żyli otoczeni surowymi zakazami. Kiedy tylko przekroczyli któryś z nich, czuli uderzenie bata. Bardzo dobrze rozumieli negatywnie sformułowane przykazania: nie rób tego... nie rób tamtego... bo zginiesz!
Tak więc gdy Bóg zstąpił, by spotkać się ze swymi wyzwolonymi dziećmi, nie szeptał cicho do ich uszu: chcę, abyście byli uczciwi wobec siebie nawzajem, byście byli uprzejmi, czyści, miłujący — bo Ja jestem miłością. Ci ludzie nie byli na to przygotowani. Nie widzieli miłości, uczciwości ani czystości od wieków i nie rozumieli, jak wyglądają one w praktyce!
Tak więc Bóg powiedział: przemówię do nich w ich języku. Głosem podobnym do gromu przemówił z ognistej, dymiącej, drżącej góry: Nie kradnij! Nie kłam! Nie zabijaj! Nie cudzołóż! Bo zginiesz!
Reakcja ludzi
„A gdy wszystek lud zauważył grzmoty i błyskawice, i głos trąby, i górę dymiącą, zląkł się lud i zadrżał, i stanął z daleka, i rzekli do Mojżesza: Mów ty z nami, a będziemy słuchali; a niech nie przemawia do nas Bóg, abyśmy nie pomarli”2. Na dźwięk Bożego głosu Izraelitów ogarnęło śmiertelne przerażenie! Celem tej teofanii nie było jednak wzbudzenie lęku przed Bogiem. Była to próba — demonstracja, której celem było uświadomienie im Bożej wielkości, chwały i świętości. Żywiołowe objawienie ich Wyzwoliciela, który pragnął ich odwrócić od ich grzechów i zwrócić ku Jedynemu, który mógł ich zachować w wolności!
To jest dokładnie to, co Mojżesz zalecił ludziom, aby uspokoić ich obawy i nauczyć prawdy. „Wtedy rzekł Mojżesz do ludu: Nie bójcie się, bo Bóg przyszedł, aby was doświadczyć i aby bojaźń przed nim była w was, byście nie grzeszyli”3.
Nie musicie bać się Boga — zachęcał ich Mojżesz. — Bójcie się grzechu! To grzech może was zabić!
Czy jest lepszy sposób?
Czy Bóg nie mógł znaleźć lepszego sposobu przekazania ludziom swej woli? Co z drugą górą? Dlaczego Bóg nie objawił Izraelitom na pustyni Golgoty zamiast góry Synaj? Dlaczego nie posłużył się największym objawieniem swej chwały? Czy dla wyzwolonych niewolników, jak i dla wolnych ludzi mogło być coś lepszego niż uświadomienie im, jak grzech niszczy życie Odkupiciela świata? Dlaczego Bóg nie ukazał im pękniętego serca Jezusa na krzyżu Golgoty zamiast gromów na górze Synaj?
Odpowiedź na to pytanie znalazłem w barze sałatkowym.
Pozwólcie, że to wyjaśnię. Jednym z największych wynalazków restauratorów są bary sałatkowe. Dzięki temu menu nie ogranicza się głównie do mięsnych albo smażonych, tłustych dań. Dobry bar sałatkowy oferuje ci zdrowe jedzenie poza domem. Wraz z rodziną często korzystam z tego dobrodziejstwa, gdy jesteśmy w podróży.
Jednak kiedy Kirk i Kristin byli jeszcze mali, Karen i ja szybko zorientowaliśmy się, że uczęszczanie do barów sałatkowych z dziećmi ma nie tylko plusy, ale i minusy. Jest tak dlatego, że zazwyczaj w każdym barze sałatkowym znajduje się spory wybór niezdrowych deserów. Oznacza to, że w takim barze dzieci wymagają ścisłego nadzoru! Dlaczego? Bo w przeciwnym razie nałożą sobie deser zamiast sałatki!
Moje dzieci uwielbiają lody. Możecie zgadnąć, gdzie wędrowały ich oczy, gdy ziewając i przeciągając się wychodziliśmy z naszego małego samochodu i wchodziliśmy do baru. Macie rację — w kierunku samoobsługowego automatu z lodami.
Chciałem być łaskawym, opiekuńczym i miłującym ojcem. Nie chciałem ustalać żadnych arbitralnych, surowo brzmiących zasad. Myślałem, że wystarczy zabrać moje dzieci do baru sałatkowego i wskazać im brokuły, marchew, kapustę i sałatkę warzywną, a także przedstawić cudowne bogactwo witamin, minerałów i błonnika w tych produktach.
Zaufajcie mi jednak. Mogłem do znudzenia zalecać to, co dobre, ale moje dzieci wpuszczały to jednym uchem, a wypuszczały drugim. Wszystkim, o czym myślały moje dzieci, był automat z lodami. Tak więc na początek daliśmy dzieciom wolność w barze sałatkowym. Ustaliliśmy zasadę: jeśli nie zjedzą brokułów, nie dostaną lodów; jeśli nie zjedzą kalafiora, nie dostaną ciastek.

Jak rodzice mogą być tak surowi i okrutni? Otóż rodzice wiedzą, że dzieci nie mają dość informacji, by dokonać dobrego wyboru. Mogę bezskutecznie polecać brokuły takiemu maluchowi albo mogę skutecznie nakazać!
Teraz moje dzieci są już starsze i zaczęły rozumieć dobrodziejstwa spożywania brokułów. Nie musimy im już nakazywać, żeby jadły to, co dobre.
Tak postąpił Bóg ze swymi dziećmi pod górą Synaj. Gdyby przyszedł do nich jako łagodny Jezus, prawdopodobnie jako byli niewolnicy zlekceważyliby Go i dalej prowadziliby swe grzeszne życie. W duchowym sensie byli dziećmi mającymi niedostateczną wiedzę, by podejmować inteligentne decyzje zgodne z tym, co dobre. Gdyby ktoś nimi nie potrząsnął i nie wzbudził ich zainteresowania, poszliby swoją drogą i umarliby duchowo.
Tak więc Bóg, najmądrzejszy i najbardziej miłujący Ojciec, dokonał wyboru za nich na początku ich drogi ku duchowej dojrzałości. Zanim mogli przyjąć Zbawiciela, musieli zrozumieć swoją grzeszność!
On jest Bogiem, który wychodzi nam naprzeciw tam, gdzie jesteśmy.
Kogo winić?
Czy uświadamiacie sobie, jak wiele Bóg gotów jest poświęcić, by nawiązać łączność z wami i ze mną, i zdobyć nasze serca?
Nigdzie w pierwszych księgach Biblii Bóg nie wspomniał o szatanie ani nie winił go za zło, które dotyka ludzi. Czy kiedyś zastanawialiście się, dlaczego tak jest?
Pamiętajcie, skąd wyszli ludzie, do których Bóg przemawiał na Synaju. Uciekli z Egiptu, kraju, którego mroczna religia zawierała panteon bóstw, dobrych i złych. Teraz, gdy Jego dzieci były bezpieczne, Bóg musiał wyzwolić ich z pokusy politeizmu, oddawania czci wielu bogom. Tak więc zamiast mówić o szatanie i ryzykować, że będą go czcić jako boga zła — jak czyniły to okoliczne narody — Bóg celowo wziął na siebie całą odpowiedzialność za bałagan, do jakiego doprowadził grzech. Bóg wziął na siebie odpowiedzialność za istnienie zła!
Tak więc w Księdze Wyjścia czytamy, że Bóg zatwardził serce faraona, choć tak naprawdę to szatańska pycha prowadząca do samozagłady nastawiła serce faraona przeciwko Bogu. W kolejnych pięciu księgach Mojżesza Bóg bierze na siebie winę za choroby, zniszczenia i śmierć. Nie ma ani słowa o wrogu, który jest sprawcą zła. Bóg cierpliwie czekał, aż Jego dzieci dojrzeją, by zrozumieć pełniejsze wyjaśnienie grzechu i zła. Do tego czasu pozwolił im obwiniać siebie o to, co w rzeczywistości było skutkiem postępowania zbuntowanego anioła.
Pomyślcie, że przez tyle lat wytykaliśmy palcami tego „starotestamentowego Boga”, który zatwardza serce faraona po to, aby później go zabić. Jednak myliliśmy się, tragicznie myliliśmy się co do Boga. Przez cały ten czas Bóg po cichu, bez sprzeciwu znosił nasze przytyki, bo tak bardzo kocha swe dzieci.
Skacz, bo strzelam!
Jest taka stara historia o kapitanie dużego okrętu wojennego. W jeden z dalekich rejsów kapitan zabrał swego syna. Chłopiec miał oswojoną małpkę i wraz z nią lubił się wspinać po linach żaglowca. Pewnego wietrznego dnia małpka zaczęła się wspinać na olinowanie, a chłopiec szybko wspinał się za nią. Wspinali się coraz wyżej, aż wreszcie dostali się na niewielki, okrągły podest u szczytu masztu. Okazało się jednak, że przy takiej pogodzie wspinanie się w górę było znacznie łatwiejsze niż schodzenie w dół. Statek kołysał się gwałtownie, a kiedy chłopiec próbował zejść w dół, nie mógł dosięgnąć nogami masztu poniżej podestu. Stojąc na podeście trzymał się mocno masztu, aby nie spaść. Jednak zmęczony wspinaczką szybko tracił siły. Nie mógł już dłużej utrzymać się. Każde potężne wahnięcie masztu przybliżało jego pewną zgubę, gdyż na pewno nie przeżyłby upadku na twardy, drewniany pokład.
Ojciec z przerażeniem patrzył na beznadziejne położenie syna. Była tylko jedna nadzieja. Przy kolejnym silnym wahnięciu masztu chłopiec musiał skoczyć prosto w spienione fale, z których żeglarze mogliby go wydobyć. W przeciwnym razie musiałby roztrzaskać się o pokład.

Kapitan zawołał, by podano mu tubę i krzyknął do syna: „Synu, kiedy następnym razem statek przechyli się na prawo, rzuć się do morza!”
Biedny chłopiec zamarł z przerażenia. Nie potrafił tak po prostu skoczyć w dół. Jednak nie mógł też dłużej trzymać się masztu. Zrozpaczony kapitan rozkazał, by podano mu karabin. Celując w swego syna, zawołał: „Chłopcze, gdy następnym razem statek przechyli się na prawo, skacz albo cię zastrzelę!”.
Chłopiec wiedział, że ojciec mówił poważnie, więc puścił maszt i poleciał w dół. Był uratowany.
„A gdy wszystek lud zauważył grzmoty i błyskawice, i głos trąby, i górę dymiącą, zląkł się lud i zadrżał, i stanął z daleka”4. Są chwile w naszej ziemskiej pielgrzymce, kiedy grom i błyskawica, trzęsienie ziemi i ogień są jedynym sposobem, w jaki Bóg może przemówić do nas, by nas ocalić. Czasami potrzeba czegoś drastycznego, by zapewnić bezpieczeństwo; musimy skakać, aby ocalić życie.
Na szczycie góry Synaj Bóg wymierzył w nas swój grom i błyskawicę, wołając: skacz, bo strzelam! Jednak na Golgocie gromy i błyskawice były wymierzone w Niego, kiedy wołał: jestem twoim życiem!
Dwight Nelson
1 Hbr 12,29. 2 Wj 20,18-19. 3 Wj 20,20. 4 Wj 20,18.
[Tekst w skróconej wersji pochodzi z książki D. Nelsona pt. Niesłychana łaska, Warszawa 2010].

Jak pogodzić biblijne sprawozdania z nadnaturalnych egzekucji z obrazem Boga, który cierpliwie czeka na swoje dzieci, pragnąc zdobyć nasze serca?
24 stycznia 1989 roku blady 42-letni absolwent uczelni prawniczej, ubrany w błękitną koszulę i niebieskie spodnie, wszedł do pomieszczenia, w którym znajdował się ?tylko jeden mebel. Głowa i prawa noga mężczyzny zostały wcześniej ogolone.
Z wyrazem przerażenia malującym się na twarzy przeszedł przez pokój i usiadł na prostym, drewnianym krześle. Osoby asystujące przypięły pasy i klamry, które miały za zadanie utrzymać go w miejscu, a następnie przytwierdziły elektrody do wygolonych miejsc na głowie i nodze i pospiesznie opuściły pomieszczenie.
Człowiek siedzący na krześle skinął głową w kierunku swego adwokata i pastora, który spędził z nim noc na modlitwie. „Przekażcie moim bliskim i przyjaciołom, że bardzo ich kocham” — brzmiały jego ostatnie słowa. O godzinie 7.06, sześć minut po czasie, anonimowy egzekutor włączył prąd o napięciu 2000 woltów. 22 świadków obserwowało to zza szyby.
Ted Bundy, winny morderstwa 23 młodych kobiet i podejrzany o zamordowanie 12 innych, łagodnie wygiął się do tyłu na krześle elektrycznym i zacisnął pięści. Po minucie wyłączono prąd. O godzinie 7.16 ogłoszono, iż Bundy nie żyje.
Ludzie cieszyli się. Kilkusetosobowy tłum zgromadzony przed więzieniem w Starke na Florydzie trzymał transparenty z makabrycznymi hasłami: „This Buzz For You!” (ten brzęk jest dla ciebie) „Roast in Peace!” (smaż się w spokoju) „Thank God It’s Fry Day!”1 (dzięki Bogu jest dzień smażenia). Wszyscy się cieszyli. Wszyscy z wyjątkiem jednej osoby. Pięć tysięcy kilometrów dalej, na drugim wybrzeżu Ameryki mieszkała kobieta, która jako ostatnia rozmawiała z Tedem Bundym przez telefon. Była to jego matka. W tej rozmowie zapewniła go: „Zawsze będziesz moim kochanym synem”.
Dzięki Bogu jest dzień smażenia?
Czy Bogu należy dziękować za coś takiego? Nie mam teraz na myśli egzekucji Teda Bundy’ego. Nawiązuję do sześciu czy ośmiu problematycznych sprawozdań z egzekucji opisanych w Biblii. Wszystkie one wyglądają na nadnaturalne egzekucje. Co mamy zrobić z tymi historiami, jeśli chcemy powiedzieć prawdę o Bogu? Jak dopasować je do tego, co dotąd powiedzieliśmy o Ojcu, który prosi swe dzieci, by wróciły do domu? O Ojcu, który wychodzi nam naprzeciw tam, gdzie jesteśmy, w nadziei, że zdobędzie w końcu nasze serca i przyjaźń?
No cóż, Biblia nie jest jedynie ogrodem pełnym lilii. Biblia to coś więcej niż kieszeń pełna cukierków. Popioły, popioły, wszyscy upadamy! Pytanie: czy Bóg także upadł?
Nowotestamentowa egzekucja
Rozważmy szczegółowo jedną z tych egzekucji. Zdarzyła się w pełnych chwały, zwycięskich dniach rozwoju Kościoła założonego przez Jezusa2.
W Kościele wszystko działo się dość szybko. Był to czas działania cudownej mocy i spontanicznej radości, pomimo pierwszych przejawów opozycji i prześladowań. Tempo rozwoju było fenomenalne. Ludzie współdziałali ze sobą w zgodzie i pokoju. Wśród chrześcijan nie było biednych, gdyż ci, którzy mieli domy i ziemię, sprzedawali je i rozdawali pieniądze potrzebującym. Nikt nie głodował. Wszyscy byli szczęśliwi! W tych warunkach tak drastyczne zdarzenie jak nadnaturalna kara śmierci mogło zniechęcić innych i zahamować rozwój!
Opowiadanie zaczyna się bardzo prosto: „A pewien mąż, imieniem Ananiasz, ze swoją żoną Safirą, sprzedał posiadłość”. Znajduje się tu jedno kluczowe słowo, które wiąże całą historię z tym, co wydarzyło się wcześniej. Tym słowem jest a, które kieruje nas ku końcowi czwartego rozdziału, gdzie jest mowa o człowieku imieniem Barnaba. Człowiek ten sprzedał pole i przyniósł pieniądze apostołom. Sama wzmianka o szczodrości Barnaby sugeruje, że jego dar spotkał się z uznaniem w młodej chrześcijańskiej społeczności. Tak więc motywacją Ananiasza i Safiry było pragnienie podobnego uznania. W końcu nieco filantropii tu i tam może przyczynić się do umocnienia naszej pozycji społecznej!
Jednak sprawa staje się poważniejsza, gdyż Ananiasz „za wiedzą żony zachował dla siebie część pieniędzy, a resztę przyniósł i złożył u stóp apostołów”. Musimy wyraźnie powiedzieć, że nie było nic złego w tym, że sprzedali ziemię i nie było nic złego w tym, że zatrzymali część pieniędzy. Wydaje się jednak, że ludzie ci chcieli upiec dwie pieczenie na jednym ogniu. Wspólnie uknuli, że oddadzą Kościołowi tylko część pieniędzy, ale powiedzą, że oddają dla sprawy Bożej wszystko. Ludzie będą ich chwalić za ich dobroczynność, zaś oni będą się cieszyć swym potajemnym zyskiem. Możecie to nazwać takim małym, chciwym kombinatorstwem, takim wewnętrznym handelkiem, nabijaniem sobie portfela bez szkody dla swego wizerunku wielkich filantropów!
W jakiś sposób, dzięki nadnaturalnej zdolności rozróżniania dobra i zła, apostoł Piotr przejrzał perfidię tych dwojga. Popatrzył w oczy Ananiasza i czytał w jego sercu: „I rzekł Piotr: Ananiaszu, czym to omotał szatan serce twoje, że okłamałeś Ducha Świętego i zachowałeś dla siebie część pieniędzy za rolę? Czyż póki ją miałeś, nie była twoją, a gdy została sprzedana, czy nie mogłeś rozporządzać pieniędzmi do woli? Cóż cię skłoniło do tego, żeś tę rzecz dopuścił do serca swego? Nie ludziom skłamałeś, lecz Bogu”.
Piotr dał Ananiaszowi szansę poprawy. Zadał cztery pytania, a za każdym razem Ananiasz mógł się przełamać i wyznać całą prawdę. Jednak nie skorzystał z tych okazji. Postanowił trzymać się swego planu, nawet jeśli miałby umrzeć!
„Ach, Ananiaszu, czy chciałeś grać z nami w ten sposób? — pytał Piotr. — Próbowałeś grać z Bogiem, ale to nie jest błaha sprawa, gdyż skłamałeś Duchowi Świętemu”. Jezus nazwał coś takiego „nieprzebaczalnym grzechem”. Takim grzechem może się stać każdy grzech, jeżeli człowiek nie chce poddać swego sumienia Duchowi Świętemu.
Kolejne zdanie jest szokujące: „Ananiasz zaś, słysząc te słowa, upadł i wyzionął ducha. I wielki strach ogarnął wszystkich, którzy to słyszeli. Młodsi zaś wstali, owinęli go, wynieśli i pogrzebali”. W pierwszym odruchu jesteśmy skłonni przypisać jego śmierć nagłemu zawałowi serca spowodowanemu gwałtownymi emocjami. Być może taki wniosek byłby do przyjęcia, gdyby nie zdumiewające zakończenie historii.
„A po upływie około trzech godzin nadeszła i żona jego, nie wiedząc, co się stało. I odezwał się do niej Piotr: Powiedz mi, czy za taką cenę sprzedaliście rolę? Ona zaś rzekła: Tak jest, za taką”. Safira miała teraz drugą szansę, by odrzucić diabelski plan. Pierwszą szansę miała wtedy, gdy mogła przeciwstawić się swojemu mężowi. Ale i ona postanowiła trwać przy swoim. Miała więc podzielić los męża: „A Piotr do niej: Dlaczego zmówiliście się, by kusić Ducha Pańskiego? Oto nogi tych, którzy pogrzebali męża twego, są u drzwi i ciebie wyniosą. I upadła zaraz u nóg jego, i wyzionęła ducha. A gdy młodzieńcy weszli, znaleźli ją martwą, wynieśli i pogrzebali obok jej męża. I wielki strach ogarnął cały zbór i wszystkich, którzy to słyszeli”.
Natychmiastowe wyroki
Jaki więc jest Bóg? Mąż i żona zdecydowali się pomóc Kościołowi, ale skłamali co do ofiarowanej sumy. Zmarli nagłą śmiercią w odstępie trzech godzin. Wierzący ujrzeli w nim przejaw Bożego sądu nad Ananiaszem i Safirą.
Jaki jest Bóg? Czy powinniśmy się Go bać, czy też możemy się z Nim zaprzyjaźnić?
Gdyby to był jedyny opisany w Biblii przypadek nadnaturalnej śmierci, moglibyśmy go jakoś wyjaśnić. Jednak nikt nie musi nam przypominać, że w Starym Testamencie jest około dziesięciu takich historii. Jedną z nich jest historia Nadaba i Abihu, dwóch starszych synów najwyższego kapłana Aarona. Zostali oni zabici przez ogień z powodu świętokradczego zachowania w świątyni3.
Dodajcie do tego historię Koracha, Datana i Abirama oraz tych, którzy przyłączyli się do nich w buncie przeciwko Mojżeszowi — pogrzebanych żywcem, gdy ziemia rozstąpiła się i pochłonęła ich4. Uzza umarł, bo dotknął Skrzynię Przymierza5. Prawie 200 tys. asyryjskich żołnierzy zostało zabitych w ciągu jednej nocy przez anioła Pańskiego6. We wszystkich tych historiach śmierć ludzi jest przedstawiona jako nadnaturalny wynik Bożego sądu.
Jak możemy pogodzić te egzekucje z tym, co jawi się jako zupełnie inny obraz Boga jako troskliwego, uprzejmego i oczekującego Ojca? Jezus oświadczył: „Kto mnie widział, widział Ojca”7. Czyżby łagodny Jezus był boskim Egzekutorem?
Te pytania wprawiały mnie w zakłopotanie, więc musiałem przestudiować owe historie biblijne, by zrozumieć przyczyny nagłych i dramatycznych interwencji Bożych, polegających na odbieraniu życia zamiast dawaniu go.
Bezwarunkowa miłość i wolność
Odpowiedź na powyższe pytania jest nierozerwalnie związana z zagadnieniem bezwarunkowej miłości i bezwarunkowej wolności. Wszyscy znamy prawdę o prawdziwej miłości. Aby miłość była miłością, musi nam dać prawo powiedzieć zarówno „nie”, jak i „tak”. Jeśli nie mamy prawa powiedzieć „nie”, to nie ma miłości. Koniec, kropka.
A teraz trzy słowa z Pierwszego Listu Jana: „Bóg jest miłością”8. Miłością agape — bezwarunkową, ofiarną miłością. To znaczy, że Bóg wie, co czuje zrozpaczony mąż czy żona, starając się zdobyć serce swego współmałżonka i nie dopuścić do rozwodu.
Tam, gdzie jest przymus, znika miłość. Tak więc Bóg dał ludzkości prawo i wolność, by powiedzieli „nie” Jego miłości. I rzeczywiście ludzie powiedzieli Mu „nie”. Powiedzieli w czasach starotestamentowych, powiedzieli w czasach nowotestamentowych, mówimy i my dzisiaj: nie, Boże!
W słowach proroka Ozeasza możemy odczuć ból Bożego serca, kiedy Bóg woła jak kochanek, który spotyka się z następnym „nie”: „Gdy Izrael był młody, pokochałem go i z Egiptu powołałem mojego syna. Im częściej odzywałem się do nich, tym dalej oni odchodzili ode mnie (…). A przecież to Ja sam uczyłem Efraima chodzić, brałem ich na swoje ramiona, lecz oni nie wiedzieli, że to Ja ich leczyłem, przyciągałem ich więzami ludzkimi, powrozami miłości, i byłem dla nich jak ten, który podnosi niemowlę do swojego policzka, i nachylałem się do nich, aby ich nakarmić”9.
Jak ludzie odpowiadali na tę troskliwą miłość? „Bo mój lud uporczywie trwa w odstępstwie ode mnie (...). Jakże mógłbym cię porzucić Efraimie, zaniechać ciebie, Izraelu?”10. Możecie odczuć głębokie emocjonalne zmaganie w sercu Boga. Jakże pragnie On zdobyć miłość tych, którzy przekreślają Go i odchodzą z domu Jego miłości. Może się zalecać, może ich zdobyć, ale nie może ich zmusić. Miłość nie narzuca się siłą. Bóg musi pozwolić ludziom odejść.
W większości przypadków Bóg tak po prostu czyni. Pozwala odejść zbuntowanemu, nieposłusznemu sercu. Miliardy ludzi odwracają się od Niego. Wielu zstąpiło do grobu, a Bóg nie zatrzymał ich siłą przy sobie. Skorzystali z prawa, by mówić Bogu „nie”, aż do ostatniej chwili swego życia.
Były jednak kryzysowe chwile, kiedy w grę wchodziło przetrwanie garstki wiernych Bogu ludzi – jak w przypadku potopu. W kryzysowych sytuacjach konieczne było drastyczne działanie. Bóg nie miał wyboru.
Przyspieszony sąd
Wróćmy teraz do tragicznych przypadków egzekucji i rozważmy to, co nazywam „przyspieszonym sądem” Bożym.
Zdarzały się krytyczne chwile, kiedy Bóg nie mógł sobie pozwolić na luksus czekania. Kryzysowe chwile, kiedy w grę wchodziło przetrwanie społeczności wierzących. Były to czasy, kiedy Bóg musiał wkroczyć i przyspieszyć nieuchronne konsekwencje ludzkich decyzji i postępowania. To właśnie nazywam Bożym przyspieszonym sądem.
Historie egzekucji wspomniane wcześniej — te krytyczne chwile, kiedy Bóg wkraczał i działał nagle, powodując śmierć wśród swego ludu — mają dwie interesujące cechy, które zauważyłem, studiując je.
Po pierwsze, wszyscy ci ludzie (Nadab, Abihu, Korach, Datan, Abiram, Uzza, Ananiasz, Safira) doświadczali nadprzyrodzonego Bożego działania — w czasie wyjścia z Egiptu, na Synaju, w Kanaanie, podczas Pięćdziesiątnicy. Wszyscy oni dobrze znali historię łaskawego Bożego prowadzenia; wszyscy znali Boże prawo miłości. Jednak wbrew temu, co widzieli i co znali, nadal odwracali się od Boga i mówili Mu „nie”.
Ponadto w każdym z tych przypadków Bóg dał im znakomite okazje, by mogli do Niego wrócić. Jednak mimo to powiedzieli Bogu „nie”. Przegląd ich życia wyraźnie wykazałby, iż Bóg usilnie starał się dotrzeć do ich niechętnych serc. Jednak ich odpowiedź brzmiała zdecydowanie „nie”.
Zrozumieć serce Boga
Te historie Bożej egzekucji mają jeszcze drugą, ważniejszą cechę. W każdym z tych przypadków w grę wchodziło życie młodej społeczności wierzących. Gdyby postawy reprezentowane przez tych ludzi zaczęły się szerzyć, cała społeczność byłaby zagrożona i prawdopodobnie zgubiona. Bóg musiał interweniować drastycznie i szybko!
Znacie to powiedzenie: Jedno zgniłe jabłko psuje cały kosz? Ta zasada sprawdza się zarówno w materialnej, jak i duchowej rzeczywistości. Kiedy jedno jabłko wejdzie w proces przejrzewania, produkuje etylen, który dostaje się do innych jabłek i inicjuje proces ich przejrzewania (a w konsekwencji gnicia). Tak samo jest w sprawach duchowych. Dlatego serce pełne boskiej miłości tak szybko podejmowało działanie, kiedy zepsucie jednego z Jego dzieci zagrażało zgnilizną całej społeczności! Bunt jest zaraźliwy.
Jednak czy Bóg nie jest Bogiem wolności? Czy nie mamy prawa się zbuntować?
Owszem, mamy prawo. Ale czy mamy prawo odbierać innym prawo do niebuntowania się? Czy mam prawo mówić „nie”, nawet jeśli w ten sposób odbieram innym prawo do powiedzenia „tak”? Gdyby dopuścić do szerzenia się buntu, cały organizm uległby skażeniu.
Kiedy nowotwór zaczyna się szerzyć w ludzkim ciele, mamy podobną alternatywę. Czy pozwolimy żyć zakażonemu płucu kosztem całego organizmu, czy też usuniemy chory organ, by uratować człowieka? Co jest bardziej zgodne z miłością — oszczędzić płuco czy uratować życie człowieka?
W przypadku Ananiasza i w innych podobnych przypadkach boska miłość nie miała wyboru. Bóg podjął niemiłą decyzję, by odebrać życie niewielu, aby uratować wielu. Dał buntownikom to, co wybrali — odłączenie od Niego — ostateczną wolność. A uwolnienie się od Tego, który jest źródłem życia, to po prostu śmierć. Przyspieszony sąd.
Czy myślicie, że było Mu łatwo odebrać życie tym ludziom?
Rozważmy inną historię. Przyjrzyjmy się innemu Człowiekowi, opuszczonemu przez wszystkich, wspinającemu się z trudem na wierzchołek góry. Gdy dotarł do szczytu, rozłożył swe ramiona na drewnie i pozwolił się przybić. Umierał rozpięty między niebem a ziemią na zbroczonym krwią krzyżu.
Dlaczego umierał?
Umierał, aby zbuntowana planeta na zawsze pamiętała, jak trudna jest decyzja nieskończonej Miłości. Umierał, by uratować życie wielu za cenę swego życia. Przyjął przyspieszony sąd. Za ciebie i za mnie.
Kiedy uśmiercono Teda Bundy’ego, ludzie mówili: „Thank God it’s Fry Day” („Dzięki Bogu za dzień smażenia”). Ja jednak dziękuję Bogu za „Friday” — piątek, w którym umarł Jezus.
Dwight Nelson
1 Gra słów w nawiązaniu do: popularnej formy składania życzeń (The Best For You – wszystkiego najlepszego), napisu umieszczanego na nagrobkach (Rest in Peace – spoczywaj w spokoju) oraz tytułu znanego filmu (Thank God it’s Friday – dzięki Bogu jest piątek). 2 3 4 5 6 7 J 14,9. 8 1 J 4,8. 9 Oz 11,1-4. 10 Oz 11,7-8. 11 12 13 14 15 16 17

[Artykuł jest skrótem ostatniego rozdziału książki D. Nelsona pt. Niesłychana łaska].

Aniołowie odwiedzili kiedyś Abrahama. Wyprowadzili Lota z rodziną z Sodomy. Uwolnili z więzienia apostoła Piotra. Aniołowie i dziś pomagają ludziom.
Słowo anioł pojawia się w Piśmie Świętym ponad trzysta razy! Ale takie doświadczenia – interwencje i wizyty aniołów – nie są domeną czasów biblijnych. Wśród nas też żyją ludzie, którzy spotkali posłańców Boga. Oto ich historie.
Jim Hartwick
W wakacje z przyjacielem sprzedawaliśmy literaturę chrześcijańską w okolicach miasta Fresno w stanie Kalifornia. Wielu zainteresowanych kupnem książek prosiło, aby przyjść do nich następnego dnia. Mój współpracownik nie mógł mi wtedy towarzyszyć, dlatego musiałem to robić sam. Zadzwoniłem do dwóch klientów i umówiłem się z nimi na konkretną godzinę, aby przywieźć zamówione książki. Pierwszy chciał zapłacić na raty, drugi natomiast oferował gotówkę za wiele książek. Pieniądze miałem odebrać wieczorem. Zaparkowałem swój samochód w pewnej odległości od domu mojego klienta. Wychodząc od niego z gotówką, zauważyłem w pobliżu samochodu kilku chłopaków. Miałem dziwne przeczucie, że czekają na mnie, toteż rozejrzałem się wkoło, czy mogę liczyć na jakąś pomoc ze strony przechodniów. Niestety, było pusto. Przystanąłem na chwilę, by krótko pomodlić się o Bożą ochronę, i od razu poczułem wewnętrzny pokój. Gdy szedłem w kierunku samochodu, ktoś za moimi plecami powiedział: „Odprowadzę cię do twojego samochodu”. Bardzo mnie to zdziwiło, bo jeszcze przed chwilą nie widziałem za sobą nikogo. Trzech chłopaków wciąż stało przy moim aucie. Jeden trzymał drewnianą pałkę z metalowym łańcuchem. Otworzyłem drzwi auta, wszedłem do środka i uruchomiłem silnik. Rozejrzałem się za nieznajomym, aby mu podziękować, ale nigdzie nie mogłem go dostrzec. Pojechałem wzdłuż ulicy, aby go odnaleźć, ale na nic. Tak więc podziękowałem Bogu za Jego ochronę i za nieznajomego, który przyszedł mi z pomocą.
Od tego ostatniego klienta dostałem adres kobiety, która mieszkała gdzieś w pobliżu i również chciała kupić kilka książek, ale że było już ciemno, wolałem przyjechać do niej następnego dnia. Nazajutrz umówiłem się z nią i sprzedałem jej wybrane książki. Okazało się, że mieszkała na tej samej ulicy co klient, który mi ją polecił, niedaleko miejsca, gdzie poprzedniego wieczoru zaparkowałem samochód. Kiedy zadzwonił do niej, mówiąc, że być może zaraz do niej przyjdę, czekała przy oknie. Widziała, jak szedłem do auta oraz stojących przy nim trzech wyrostków. Ona również czuła, że mają złe zamiary. Zaczęła się modlić, aby mi się nic złego nie stało. Gdy opuściłem dom jej znajomego, widziała kogoś idącego obok mnie. Zauważyła, że człowiek ten wsiadł do samochodu i zajął miejsce pasażera. Wtedy zrozumiałem, że to anioł ochronił mnie tego wieczoru, zaś ta kobieta z jakichś względów miała przywilej go widzieć.
Davide George
O piątej rano obudziło mnie głośne bicie dzwonu wzywającego do modlitwy. Idea modlitwy wydała mi się na miejscu, toteż wstałem z łóżka i zacząłem swoją rozmowę z Bogiem: Drogi Boże, czuję jakiś niepokój w związku z pobytem w tym mieście. Potrzebuję ochrony, którą tylko Ty możesz zapewnić. Wiem, że posyłasz aniołów do tych, którzy Ciebie kochają. Mógłbym dzisiaj skorzystać z takiej ochrony. Jeśli nie masz nic przeciwko temu, Panie, przyślij mi proszę dwóch aniołów. Niedługo potem znalazłem się na ulicach miasta Belize. Kiedy wchodziłem do restauracji, żeby zjeść śniadanie, ludzie cofnęli się przede mną, patrząc jakoś dziwnie. Usiadłem przy stoliku, a wtedy jakiś nieznajomy przysiadł się i przedstawił jako Tymoteusz. Poprosił, abym kupił mu kawę. Zamówiłem i zaczęliśmy rozmowę. Po chwili Tymoteusz spojrzał na mnie z uwagą i zapytał:
— Kim byli ci dwaj mężczyźni, którzy szli z tobą?
Omal nie zakrztusiłam się sokiem pomarańczowym, który właśnie piłem.
— Czy widziałeś mnie z dwoma mężczyznami?
— Tak — odpowiedział. — Kim byli?
— Tymoteusz, czy jesteś pewien, że to byłem ja?
— Tak, ty! — odrzekł trochę poirytowany, że unikam odpowiedzi na jego pytanie. — Widziałem cię idącego ulicą między dwoma mężczyznami. Czy któryś nie był aby twoim ojcem?
— Nie, żaden z nich nie był moim ojcem — zaprzeczyłem.
Tymoteusz wydawał się usatysfakcjonowany i przestał stawiać dalsze pytania. Jednak gdy skończyłem posiłek, zacząłem zastanawiać się, czy owi mężczyźni nie pochodzili od mojego Niebiańskiego Ojca. Kiedy dziś rano modliłem się o ochronę, byłem przekonany, że Bóg będzie mnie ochraniał. Dlaczego więc byłem tak zdziwiony, gdy Bóg spełnił moją prośbę?
Franz Hasel
Franz został wcielony do niemieckiej armii, gdy wybuchła druga wojna światowa. Znalazł się w elitarnej kampanii saperów i trafił na linię frontu. Religijne przekonania Franza i pacyfistyczne nastawienie do ludzi zraziły do niego przełożonych. Jeszcze przed wysłaniem na front wschodni — gdzie zginęli wszyscy żołnierze jego jednostki, z wyjątkiem siedmiu — w tajemnicy przed dowódcą pozbył się w Polsce swej broni, by nie ulec pokusie zabijania przeciwnika, a do kabury włożył wystrugany z drewna pistolet. W Rosji ostrzegał miejscowych Żydów, zanim zostali odkryci przez SS. Przeżył niejedno wspaniałe doświadczenie z Bogiem, a historię wojennych zmagań swej rodziny spisała później jego córka Susi w książce pt. Wierzyć Bogu w czasach Hitlera.
Kiedy armia niemiecka wycofywała się w popłochu z Rosji, Franz, dopełniając ostatnich obowiązków związanych z dokumentacją, nie zdążył się zabrać z innymi żołnierzami. Co sił zaczął gonić odjeżdżającą już ciężarówkę. Mały jeep, który jechał z przodu, powoli znikał z pola widzenia. Zajęci nerwową ucieczką towarzysze Franza nie zauważyli, że nie ma go z nimi. Biegnąc najszybciej, jak potrafił, wskoczył na dyszel, który łączył przyczepę z ciężarówką. Desperacko próbował utrzymać równowagę, gdy ciężarówka podskakiwała na wybojach, rozrzucając wokoło błoto i żwir.
Uda nam się — modlił się głośno. — Dzięki Ci, Boże.
Ale z miejsca, w którym się znajdował, nie mógł widzieć zakrętu, do którego się zbliżali. Kierowca wykonał ostry manewr, zrzucając Franza. Wylądował na drodze. Jego głowa znalazła się o pół metra od przedniego koła przyczepy. Wiedział, że koło zaraz roztrzaska mu głowę. Całe życie przeszło mu przed oczami jak film. Zobaczył Helen i dzieci. Swój dom we Frankfurcie. W ułamku sekundy zobaczył wszystkie chwile swojego życia, aż od momentu, kiedy jako dwulatek spadł ze schodów do piwnicy w domu dziadków.
Więc to już koniec! Nie ginę w bitwie. Panie, ratuj! Wybacz moje grzechy! Strzeż moją rodzinę.
Franz zacisnął oczy, oczekując ostatecznego uderzenia. Nagle poczuł szarpnięcie — czyjaś silna ręka złapała go za kołnierz, odciągając go od koła i z ogromną siłą wrzuciła go na dach przyczepy. Oszołomiony, trzęsąc się na całym ciele, przylgnął do nowego podłoża. Po chwili trochę ochłonął. Podniósł głowę i rozejrzał się, aby zobaczyć swego wybawcę. Nie było nikogo. Daleko, aż po horyzont ciągnęły się pola. Cała przestrzeń, jak okiem sięgnąć, była absolutnie pusta!
Trzęsąc się i płacząc, Franz dziękował Bogu. Przypomniał sobie słowa Psalmu 91, które jeszcze niedawno wydawały mu się tak obce i niezrozumiałe: „Nie dosięgnie cię nic złego i plaga nie zbliży się do namiotu twego, albowiem aniołom swoim polecił, aby cię strzegli na wszystkich drogach twoich”3.
Helen Hasel
W czasie gdy Franz walczył na froncie, jego żona i dzieci zmagały się w Niemczech z głodem. Helen stawiała też dzielny opór sąsiadom, którzy ją szpiegowali i denuncjowali za to, że nie wstąpiła do nazistowskiej partii. Pod koniec wojny, gdy głód stał się wyjątkowo uciążliwy, a rodzinę Haselów, która nie popierała faszystowskich idei, złośliwie pozbawiono kartek żywnościowych, Helen postanowiła pojechać na wieś po podstawowe produkty. Państwo Jostowie, u których wcześniej mieszkała przez kilka miesięcy z dziećmi, ciepło ją przywitali. Nakarmili kobietę, przenocowali i dali jedzenie dla rodziny. Była mroźna zima. Helen obiecała czwórce dzieci, że będzie w domu tego dnia przed wieczorem. Ale mróz i śnieżyca uniemożliwiały powrót. Kobieta założyła jednak plecak wypełniony 30 kilogramami żywności i choć ją przestrzegano, ruszyła w drogę.
Stopy Helen z każdym krokiem robiły się cięższe, a plecak wbijał jej ciało w ziemię. Po kilku godzinach wędrówki nogi potwornie bolały, a oddech grzązł w piersiach, gdy lodowate powietrze wdzierało się do płuc. Ledwo doszła do szczytu wzniesienia. Panie, pomóż mi, dodaj mi sił — modliła się w duchu. Helen nie miała już siły iść. Do stacji kolejowej było jeszcze półtora kilometra. Zauważyła kamień i zmęczona oparła o niego plecak. Zamknęła na moment oczy. Nie mogę zasnąć! Tylko chwilkę odpocznę i pójdę dalej. Jej myśli powędrowały do domu, gdzie czekały głodne dzieci. Jeśli zasnę, mogę się nigdy nie obudzić. Ale było jej tak przyjemnie. Po raz kolejny jej oczy zamknęły się, ale nie miała już siły ich otworzyć. Padał na nią śnieg. Zaczęła śnić. Widziała wokół świetlisty krąg i stojących aniołów. Taki spokój... Taki spokój...
Zbudził ją odgłos warczącego silnika. Próbowała podnieść rękę, żeby kierowca ją zauważył, ale zesztywniałe od mrozu ciało nie chciało jej słuchać. Bezradnie patrzyła, jak auto odjeżdża. Znowu opanowała ją senność.
Nagle usłyszała głos: Zaraz zobaczysz Boży cud. Twoje cierpienie prawie się skończyło. Jeszcze tylko chwila.
Ciężka ręka szarpnęła ją za ramię. Próbowała podnieść głowę, lecz mimo wysiłku wciąż opadała bezwładnie. Helen znów powoli zapadała w sen, jednak silna dłoń nie dawała za wygraną — szarpanie nie ustawało. Zostaw mnie — pomyślała. — Jest mi cudownie ciepło. Nie mam siły się ruszyć...
— Obudź się, obudź się — usłyszała szorstki głos. — Musisz się obudzić! Zaraz zamarzniesz!
Poirytowana, w końcu otworzyła oczy. Zobaczyła nieznanego mężczyznę. Stał przed nią i spoglądał wyczekująco.
— Zaparkowałem ciężarówkę na szczycie wzniesienia. Nie mogłem zatrzymać się tutaj, bo stąd bym nie wyjechał. Pójdziesz teraz ze mną — nie była to grzeczna propozycja, ale wyraźny rozkaz. — Podwiozę cię.
Próbowała wstać, lecz sztywne ciało nie miało zamiaru jej słuchać. Spostrzegłszy, że Helen potrzebuje pomocy, kierowca wziął od niej torby i plecak. Ruszyli w górę wzniesienia. Właściwie tylko nieznajomy szedł, Helen była to ciągnięta, to niemalże niesiona. W szoferce kierowca poczęstował ją ciepłą herbatą z termosu. Zanim wyruszył w dalszą drogę, owinął swą pasażerkę kocami i podkręcił ogrzewanie.
— Mało brakowało — powiedział. — Prawie zamarzłaś. Mało brakowało, a bym cię nie zauważył. Byłaś cała pokryta śniegiem. A tak w ogóle, co ty tutaj robiłaś w taką pogodę?
Helen pomału zaczęła odmarzać. Opowiedziała mu o czwórce głodnych dzieci czekających w domu i staraniach, aby zdobyć żywność.
— Dziękuję, że mnie zabrałeś. Bóg cię zesłał, abyś mi pomógł. Wiem, że nie powinnam była odpoczywać. Ale byłam taka zmęczona. Jak tylko się zatrzymałam, poczułam, jak przepływa przeze mnie ciepło. Po prostu nie potrafiłam nie usnąć. Będzie bardzo dobrze, jeżeli odwieziesz mnie na stację kolejową.
— Ciekawe, że nigdy nie jeżdżę tą drogą. Dzisiaj wyjątkowo pojechałem właśnie tędy.
Przez chwilę milczał, potem znowu odezwał się:
— Wiesz co? Nie zostawię cię na stacji. To bez sensu. Z pewnych źródeł wiem, że wszystkie pociągi są przeszukiwane. Nielegalna żywność jest konfiskowana. Niemądrze byłoby stracić to wszystko po tym, przez co przeszłaś. A tak w ogóle to gdzie mieszkasz?
— W Eschersheim. To są przedmieścia Frankfurtu.
— Wiesz co? Po prostu cię tam zawiozę. Nie nadłożę wiele drogi, jeżeli pojadę przez Eschersheim.
Helen z wdzięcznością zaakceptowała propozycję. Przyjrzała się uważnie kierowcy. W średnim wieku, zwyczajnie ubrany. Miał duże, szorstkie ręce. Jego brązowe włosy gdzieniegdzie poprzetykane były siwymi pasmami. Prawdopodobnie sam był żonaty i miał dzieci. Po chwili stał się małomówny. Helen próbowała nawiązać swobodną rozmowę, ale on odpowiadał niechętnie. W końcu poddała się. Jednostajna droga znużyła ją i usnęła. Obudziła się, kiedy ciężarówka się zatrzymała.
— Oto i Eschersheim — powiedział kierowca. — Pokieruj mnie teraz do twojego domu.
Kiedy dotarli przed kamienicę, wyłączył silnik. Pomógł jej wnieść bagaże po stromych schodkach.
— Cieszę się, że znalazłem cię, zanim było za późno. W przyszłości w tak złą pogodę zostań w domu. Teraz muszę już jechać.
Skinął głową na pożegnanie i wskoczył do szoferki. Zatrzymała się, aby zdjąć ciężki plecak. Potem odwróciła się, aby jeszcze raz spojrzeć na znikającą ciężarówkę. Przebiegła wzrokiem przez długą ulicę, aż po horyzont. Ciężarówki nigdzie nie było.
Oprac. K.S.
[Dwie pierwsze historie opracowano na podstawie: L. Melashenko, T. Crosby, W obecności aniołów, Rybnik 2004. Dwie ostatnie na podstawie: S. Hasel Mundy, Wierzyć Bogu w czasach Hitlera, Warszawa 2005].