Aniołowie odwiedzili kiedyś Abrahama. Wyprowadzili Lota z rodziną z Sodomy. Uwolnili z więzienia apostoła Piotra. Aniołowie i dziś pomagają ludziom.
Słowo anioł pojawia się w Piśmie Świętym ponad trzysta razy! Ale takie doświadczenia – interwencje i wizyty aniołów – nie są domeną czasów biblijnych. Wśród nas też żyją ludzie, którzy spotkali posłańców Boga. Oto ich historie.
Jim Hartwick
W wakacje z przyjacielem sprzedawaliśmy literaturę chrześcijańską w okolicach miasta Fresno w stanie Kalifornia. Wielu zainteresowanych kupnem książek prosiło, aby przyjść do nich następnego dnia. Mój współpracownik nie mógł mi wtedy towarzyszyć, dlatego musiałem to robić sam. Zadzwoniłem do dwóch klientów i umówiłem się z nimi na konkretną godzinę, aby przywieźć zamówione książki. Pierwszy chciał zapłacić na raty, drugi natomiast oferował gotówkę za wiele książek. Pieniądze miałem odebrać wieczorem. Zaparkowałem swój samochód w pewnej odległości od domu mojego klienta. Wychodząc od niego z gotówką, zauważyłem w pobliżu samochodu kilku chłopaków. Miałem dziwne przeczucie, że czekają na mnie, toteż rozejrzałem się wkoło, czy mogę liczyć na jakąś pomoc ze strony przechodniów. Niestety, było pusto. Przystanąłem na chwilę, by krótko pomodlić się o Bożą ochronę, i od razu poczułem wewnętrzny pokój. Gdy szedłem w kierunku samochodu, ktoś za moimi plecami powiedział: „Odprowadzę cię do twojego samochodu”. Bardzo mnie to zdziwiło, bo jeszcze przed chwilą nie widziałem za sobą nikogo. Trzech chłopaków wciąż stało przy moim aucie. Jeden trzymał drewnianą pałkę z metalowym łańcuchem. Otworzyłem drzwi auta, wszedłem do środka i uruchomiłem silnik. Rozejrzałem się za nieznajomym, aby mu podziękować, ale nigdzie nie mogłem go dostrzec. Pojechałem wzdłuż ulicy, aby go odnaleźć, ale na nic. Tak więc podziękowałem Bogu za Jego ochronę i za nieznajomego, który przyszedł mi z pomocą.
Od tego ostatniego klienta dostałem adres kobiety, która mieszkała gdzieś w pobliżu i również chciała kupić kilka książek, ale że było już ciemno, wolałem przyjechać do niej następnego dnia. Nazajutrz umówiłem się z nią i sprzedałem jej wybrane książki. Okazało się, że mieszkała na tej samej ulicy co klient, który mi ją polecił, niedaleko miejsca, gdzie poprzedniego wieczoru zaparkowałem samochód. Kiedy zadzwonił do niej, mówiąc, że być może zaraz do niej przyjdę, czekała przy oknie. Widziała, jak szedłem do auta oraz stojących przy nim trzech wyrostków. Ona również czuła, że mają złe zamiary. Zaczęła się modlić, aby mi się nic złego nie stało. Gdy opuściłem dom jej znajomego, widziała kogoś idącego obok mnie. Zauważyła, że człowiek ten wsiadł do samochodu i zajął miejsce pasażera. Wtedy zrozumiałem, że to anioł ochronił mnie tego wieczoru, zaś ta kobieta z jakichś względów miała przywilej go widzieć.
Davide George
O piątej rano obudziło mnie głośne bicie dzwonu wzywającego do modlitwy. Idea modlitwy wydała mi się na miejscu, toteż wstałem z łóżka i zacząłem swoją rozmowę z Bogiem: Drogi Boże, czuję jakiś niepokój w związku z pobytem w tym mieście. Potrzebuję ochrony, którą tylko Ty możesz zapewnić. Wiem, że posyłasz aniołów do tych, którzy Ciebie kochają. Mógłbym dzisiaj skorzystać z takiej ochrony. Jeśli nie masz nic przeciwko temu, Panie, przyślij mi proszę dwóch aniołów. Niedługo potem znalazłem się na ulicach miasta Belize. Kiedy wchodziłem do restauracji, żeby zjeść śniadanie, ludzie cofnęli się przede mną, patrząc jakoś dziwnie. Usiadłem przy stoliku, a wtedy jakiś nieznajomy przysiadł się i przedstawił jako Tymoteusz. Poprosił, abym kupił mu kawę. Zamówiłem i zaczęliśmy rozmowę. Po chwili Tymoteusz spojrzał na mnie z uwagą i zapytał:
— Kim byli ci dwaj mężczyźni, którzy szli z tobą?
Omal nie zakrztusiłam się sokiem pomarańczowym, który właśnie piłem.
— Czy widziałeś mnie z dwoma mężczyznami?
— Tak — odpowiedział. — Kim byli?
— Tymoteusz, czy jesteś pewien, że to byłem ja?
— Tak, ty! — odrzekł trochę poirytowany, że unikam odpowiedzi na jego pytanie. — Widziałem cię idącego ulicą między dwoma mężczyznami. Czy któryś nie był aby twoim ojcem?
— Nie, żaden z nich nie był moim ojcem — zaprzeczyłem.
Tymoteusz wydawał się usatysfakcjonowany i przestał stawiać dalsze pytania. Jednak gdy skończyłem posiłek, zacząłem zastanawiać się, czy owi mężczyźni nie pochodzili od mojego Niebiańskiego Ojca. Kiedy dziś rano modliłem się o ochronę, byłem przekonany, że Bóg będzie mnie ochraniał. Dlaczego więc byłem tak zdziwiony, gdy Bóg spełnił moją prośbę?
Franz Hasel
Franz został wcielony do niemieckiej armii, gdy wybuchła druga wojna światowa. Znalazł się w elitarnej kampanii saperów i trafił na linię frontu. Religijne przekonania Franza i pacyfistyczne nastawienie do ludzi zraziły do niego przełożonych. Jeszcze przed wysłaniem na front wschodni — gdzie zginęli wszyscy żołnierze jego jednostki, z wyjątkiem siedmiu — w tajemnicy przed dowódcą pozbył się w Polsce swej broni, by nie ulec pokusie zabijania przeciwnika, a do kabury włożył wystrugany z drewna pistolet. W Rosji ostrzegał miejscowych Żydów, zanim zostali odkryci przez SS. Przeżył niejedno wspaniałe doświadczenie z Bogiem, a historię wojennych zmagań swej rodziny spisała później jego córka Susi w książce pt. Wierzyć Bogu w czasach Hitlera.
Kiedy armia niemiecka wycofywała się w popłochu z Rosji, Franz, dopełniając ostatnich obowiązków związanych z dokumentacją, nie zdążył się zabrać z innymi żołnierzami. Co sił zaczął gonić odjeżdżającą już ciężarówkę. Mały jeep, który jechał z przodu, powoli znikał z pola widzenia. Zajęci nerwową ucieczką towarzysze Franza nie zauważyli, że nie ma go z nimi. Biegnąc najszybciej, jak potrafił, wskoczył na dyszel, który łączył przyczepę z ciężarówką. Desperacko próbował utrzymać równowagę, gdy ciężarówka podskakiwała na wybojach, rozrzucając wokoło błoto i żwir.
Uda nam się — modlił się głośno. — Dzięki Ci, Boże.
Ale z miejsca, w którym się znajdował, nie mógł widzieć zakrętu, do którego się zbliżali. Kierowca wykonał ostry manewr, zrzucając Franza. Wylądował na drodze. Jego głowa znalazła się o pół metra od przedniego koła przyczepy. Wiedział, że koło zaraz roztrzaska mu głowę. Całe życie przeszło mu przed oczami jak film. Zobaczył Helen i dzieci. Swój dom we Frankfurcie. W ułamku sekundy zobaczył wszystkie chwile swojego życia, aż od momentu, kiedy jako dwulatek spadł ze schodów do piwnicy w domu dziadków.
Więc to już koniec! Nie ginę w bitwie. Panie, ratuj! Wybacz moje grzechy! Strzeż moją rodzinę.
Franz zacisnął oczy, oczekując ostatecznego uderzenia. Nagle poczuł szarpnięcie — czyjaś silna ręka złapała go za kołnierz, odciągając go od koła i z ogromną siłą wrzuciła go na dach przyczepy. Oszołomiony, trzęsąc się na całym ciele, przylgnął do nowego podłoża. Po chwili trochę ochłonął. Podniósł głowę i rozejrzał się, aby zobaczyć swego wybawcę. Nie było nikogo. Daleko, aż po horyzont ciągnęły się pola. Cała przestrzeń, jak okiem sięgnąć, była absolutnie pusta!
Trzęsąc się i płacząc, Franz dziękował Bogu. Przypomniał sobie słowa Psalmu 91, które jeszcze niedawno wydawały mu się tak obce i niezrozumiałe: „Nie dosięgnie cię nic złego i plaga nie zbliży się do namiotu twego, albowiem aniołom swoim polecił, aby cię strzegli na wszystkich drogach twoich”3.
Helen Hasel
W czasie gdy Franz walczył na froncie, jego żona i dzieci zmagały się w Niemczech z głodem. Helen stawiała też dzielny opór sąsiadom, którzy ją szpiegowali i denuncjowali za to, że nie wstąpiła do nazistowskiej partii. Pod koniec wojny, gdy głód stał się wyjątkowo uciążliwy, a rodzinę Haselów, która nie popierała faszystowskich idei, złośliwie pozbawiono kartek żywnościowych, Helen postanowiła pojechać na wieś po podstawowe produkty. Państwo Jostowie, u których wcześniej mieszkała przez kilka miesięcy z dziećmi, ciepło ją przywitali. Nakarmili kobietę, przenocowali i dali jedzenie dla rodziny. Była mroźna zima. Helen obiecała czwórce dzieci, że będzie w domu tego dnia przed wieczorem. Ale mróz i śnieżyca uniemożliwiały powrót. Kobieta założyła jednak plecak wypełniony 30 kilogramami żywności i choć ją przestrzegano, ruszyła w drogę.
Stopy Helen z każdym krokiem robiły się cięższe, a plecak wbijał jej ciało w ziemię. Po kilku godzinach wędrówki nogi potwornie bolały, a oddech grzązł w piersiach, gdy lodowate powietrze wdzierało się do płuc. Ledwo doszła do szczytu wzniesienia. Panie, pomóż mi, dodaj mi sił — modliła się w duchu. Helen nie miała już siły iść. Do stacji kolejowej było jeszcze półtora kilometra. Zauważyła kamień i zmęczona oparła o niego plecak. Zamknęła na moment oczy. Nie mogę zasnąć! Tylko chwilkę odpocznę i pójdę dalej. Jej myśli powędrowały do domu, gdzie czekały głodne dzieci. Jeśli zasnę, mogę się nigdy nie obudzić. Ale było jej tak przyjemnie. Po raz kolejny jej oczy zamknęły się, ale nie miała już siły ich otworzyć. Padał na nią śnieg. Zaczęła śnić. Widziała wokół świetlisty krąg i stojących aniołów. Taki spokój... Taki spokój...
Zbudził ją odgłos warczącego silnika. Próbowała podnieść rękę, żeby kierowca ją zauważył, ale zesztywniałe od mrozu ciało nie chciało jej słuchać. Bezradnie patrzyła, jak auto odjeżdża. Znowu opanowała ją senność.
Nagle usłyszała głos: Zaraz zobaczysz Boży cud. Twoje cierpienie prawie się skończyło. Jeszcze tylko chwila.
Ciężka ręka szarpnęła ją za ramię. Próbowała podnieść głowę, lecz mimo wysiłku wciąż opadała bezwładnie. Helen znów powoli zapadała w sen, jednak silna dłoń nie dawała za wygraną — szarpanie nie ustawało. Zostaw mnie — pomyślała. — Jest mi cudownie ciepło. Nie mam siły się ruszyć...
— Obudź się, obudź się — usłyszała szorstki głos. — Musisz się obudzić! Zaraz zamarzniesz!
Poirytowana, w końcu otworzyła oczy. Zobaczyła nieznanego mężczyznę. Stał przed nią i spoglądał wyczekująco.
— Zaparkowałem ciężarówkę na szczycie wzniesienia. Nie mogłem zatrzymać się tutaj, bo stąd bym nie wyjechał. Pójdziesz teraz ze mną — nie była to grzeczna propozycja, ale wyraźny rozkaz. — Podwiozę cię.
Próbowała wstać, lecz sztywne ciało nie miało zamiaru jej słuchać. Spostrzegłszy, że Helen potrzebuje pomocy, kierowca wziął od niej torby i plecak. Ruszyli w górę wzniesienia. Właściwie tylko nieznajomy szedł, Helen była to ciągnięta, to niemalże niesiona. W szoferce kierowca poczęstował ją ciepłą herbatą z termosu. Zanim wyruszył w dalszą drogę, owinął swą pasażerkę kocami i podkręcił ogrzewanie.
— Mało brakowało — powiedział. — Prawie zamarzłaś. Mało brakowało, a bym cię nie zauważył. Byłaś cała pokryta śniegiem. A tak w ogóle, co ty tutaj robiłaś w taką pogodę?
Helen pomału zaczęła odmarzać. Opowiedziała mu o czwórce głodnych dzieci czekających w domu i staraniach, aby zdobyć żywność.
— Dziękuję, że mnie zabrałeś. Bóg cię zesłał, abyś mi pomógł. Wiem, że nie powinnam była odpoczywać. Ale byłam taka zmęczona. Jak tylko się zatrzymałam, poczułam, jak przepływa przeze mnie ciepło. Po prostu nie potrafiłam nie usnąć. Będzie bardzo dobrze, jeżeli odwieziesz mnie na stację kolejową.
— Ciekawe, że nigdy nie jeżdżę tą drogą. Dzisiaj wyjątkowo pojechałem właśnie tędy.
Przez chwilę milczał, potem znowu odezwał się:
— Wiesz co? Nie zostawię cię na stacji. To bez sensu. Z pewnych źródeł wiem, że wszystkie pociągi są przeszukiwane. Nielegalna żywność jest konfiskowana. Niemądrze byłoby stracić to wszystko po tym, przez co przeszłaś. A tak w ogóle to gdzie mieszkasz?
— W Eschersheim. To są przedmieścia Frankfurtu.
— Wiesz co? Po prostu cię tam zawiozę. Nie nadłożę wiele drogi, jeżeli pojadę przez Eschersheim.
Helen z wdzięcznością zaakceptowała propozycję. Przyjrzała się uważnie kierowcy. W średnim wieku, zwyczajnie ubrany. Miał duże, szorstkie ręce. Jego brązowe włosy gdzieniegdzie poprzetykane były siwymi pasmami. Prawdopodobnie sam był żonaty i miał dzieci. Po chwili stał się małomówny. Helen próbowała nawiązać swobodną rozmowę, ale on odpowiadał niechętnie. W końcu poddała się. Jednostajna droga znużyła ją i usnęła. Obudziła się, kiedy ciężarówka się zatrzymała.
— Oto i Eschersheim — powiedział kierowca. — Pokieruj mnie teraz do twojego domu.
Kiedy dotarli przed kamienicę, wyłączył silnik. Pomógł jej wnieść bagaże po stromych schodkach.
— Cieszę się, że znalazłem cię, zanim było za późno. W przyszłości w tak złą pogodę zostań w domu. Teraz muszę już jechać.
Skinął głową na pożegnanie i wskoczył do szoferki. Zatrzymała się, aby zdjąć ciężki plecak. Potem odwróciła się, aby jeszcze raz spojrzeć na znikającą ciężarówkę. Przebiegła wzrokiem przez długą ulicę, aż po horyzont. Ciężarówki nigdzie nie było.
Oprac. K.S.
[Dwie pierwsze historie opracowano na podstawie: L. Melashenko, T. Crosby, W obecności aniołów, Rybnik 2004. Dwie ostatnie na podstawie: S. Hasel Mundy, Wierzyć Bogu w czasach Hitlera, Warszawa 2005].

Rozmowa z Grzegorzem Wąchockim, który po raz czwarty wyjeżdża na misję. Pomagał budować szkołę w sierocińcu w Indiach i wieżę ciśnień w ośrodku w Tanzanii. Na Zanzibarze będzie budował nowy kościół i szkołę dla dzieci z okolicznych wiosek.
ZNAKI CZASU: Skąd to zamiłowanie do wyjazdów misyjnych i ciężkiej pracy w bardzo trudnych warunkach?
GRZEGORZ WĄCHOCKI: Ta myśl towarzyszyła mi od jakichś dziesięciu lat, jeszcze nie byłem wtedy adwentystą. Chciałem zostawić po sobie coś trwalszego, zrobić coś więcej, niż tylko doraźnie pomagać.
Półtora roku temu trafił Ci się wyjazd misyjny do Indii. Pierwszy.
Już rok wcześniej chciałem jechać, ale były inne sprawy i wyjazd musiał poczekać. I w styczniu polecieliśmy do Indii do sierocińca prowadzonego na wzgórzach przez naszego misjonarza, w środek głuszy – nawet do drogi asfaltowej trzeba było jechać około godziny. Wszystko po to, żeby zapewnić bezpieczeństwo dzieciom.
Drugi sierociniec tej misji działa w dużym mieście – tam nie jest bezpiecznie?
W Indiach nigdzie nie jest bezpiecznie dla dzieci, a w miastach szczególnie. Dzieci są porywane, jest stosowana wobec nich przemoc, są sprzedawane jako mali niewolnicy albo jak samochody – na części, czyli na narządy. W sierocińcu miejskim musiano dwa razy podnosić płot, bo porywacze przechodzili przez niego, żeby wedrzeć się na teren. Dzieci z sierocińca są atrakcyjniejsze od tych z ulicy – są czyste, zdrowie, odżywione, potrafią mówić po angielsku. Do niedawna cudzoziemiec mógł kupić sobie w Indiach dziecko i je wywieźć, teraz są już obostrzenia, ale Hindus nadal może bez przeszkód kupić dziecko – do służby w domu czy do gwałtów.
Skąd trafiają dzieci do tych sierocińców?
Z ulicy. 90 proc. dzieci to sieroty, ale zdarza się, że rodzice sami oddają swoje dzieci. Mają tu dach nad głową, posiłki i zapewnioną edukację. Pracownicy i nauczyciele to przede wszystkim wolontariusze. We wszystkim pomagają też starsze dzieci. Są własne uprawy, kuchnia, woda w studni, agregat prądotwórczy na ropę. Ale i tak bez darowizn ośrodek nie mógłby istnieć.
Pojechałeś budować szkołę.
Tak, za pierwszym razem. Kiedy pojechałem drugi raz i zobaczyłem dzieci biegające po korytarzach, kiedy usłyszałem szkolny dzwonek, to aż usiadłem i łza mi się w oku zakręciła. To uczucie to ogromna zapłata. Jak fajnie jest pracować dla Pana Boga!
Ale drugi wyjazd był spowodowany nagłymi potrzebami. Co się wydarzyło w sierocińcu?
Dostałem telefon od przyjaciela Marcina, z którym pracowałem przy budowie szkoły, a który tam został, że poumierały wszystkie studnie, wyschło źródło. To ogromny problem, bo nie można było nawet spuścić wody w toaletach, a smród nie dawał czasem zasnąć. Po wodę pitną trzeba było jeździć z baniakami siedem kilometrów do najbliższej wsi. Potrzebne były natychmiast pieniądze na budowę nowych studni – 12 tys. dolarów.
I Bóg położył Ci tę zbiórkę na sercu.
Byłem związany emocjonalnie z tym sierocińcem, więc absolutnie musiałem pomóc. Ale było trudno. Apelowałem, chodziłem i prosiłem, w końcu ktoś zasponsorował większą część, ktoś inny jeszcze coś dołożył. Same indywidualne datki. Wysłaliśmy pieniądze, żeby mogli ruszyć z budową.
Jeszcze wtedy nie rozumiałeś Bożego planu – skąd to nagłe wyschnięcie źródła, ten przymus u Ciebie zebrania środków oraz drugi wyjazd…
Nieszczęść było więcej. Uderzył piorun w podstację i spalił się agregat. Nie było też prądu. Do tego zepsuły się samochody i koparka – w jednym czasie. No i okazało się, że właśnie wtedy jestem tam ja, mechanik samochodowy, i mogę to wszystko ponaprawiać. Bo fachowiec w Indiach bierze za dzień pracy przy naprawie koparki równowartość około 2-2,5 tys. złotych! A ja się zastanawiałem wcześniej, czy jest sens, żebym drugi raz tam jechał, skoro już wysłaliśmy pieniądze na studnie… To było też wyzwanie, bo musiałem jechać do miasta z alternatorem w plecaku, żeby pewne rzeczy inni naprawili, a miasto jest oddalone, bagatela, pięć godzin jazdy od sierocińca, do tego nie znam angielskiego… I tylko dzięki Bożej pomocy wszystko się udało. Zresztą prosiłem wszystkie dzieci, żeby się modliły. Ja naprawiam, wy się modlicie, mówiłem. Później, gdy przeprowadzano ankietę, w pytaniu, kto ma najwięcej wiary, dzieciaki wpisały moje imię (śmiech). Gdy wyjeżdżałem stamtąd, pomyślałem, jaki ten Pan Bóg ma plan – popsuło się wszystko, co możliwe, naraz, w jednym czasie – gdy jestem tam ja i mogę pomóc. Bo sprzęt był naprawdę w tragicznym stanie. Fundusze idą na najpilniejsze rzeczy, np. wyżywienie, a na naprawy już nie starcza.
Wygląda na to, że sam Bóg „uśmiercił” studnie, by na czas wykopać lepsze.
Tego nie wiem, ale faktycznie nieco wcześniej w Indiach zmienił się rząd na nieprzychylny chrześcijaństwu. I po naszym wyjeździe, gdy już funkcjonowały w sierocińcu nowe studnie – zresztą dużo wydajniejsze, z czystszą wodą z dolnego źródła, bogatą w minerały – zaczęto zamykać w kraju placówki prowadzone przez Kościoły chrześcijańskie. Jako pierwszą zamknięto ogromną amerykańską organizację, chyba baptystyczną, taki odpowiednik Czerwonego Krzyża, która pomagała dzieciom. Wiedzieliśmy, że w końcu zamkną nasz sierociniec w mieście, ale opiekunowie zdążyli przewieźć większość dzieci do sierocińca na wzgórzach. Tu, na odludziu, można spokojnie funkcjonować. Ale ze starymi studniami przy obecnej liczbie dzieci byłoby to niemożliwe.
Misję w Indiach wykonałeś i zmieniłeś kierunek na Tanzanię. To Boże prowadzenie?
Jestem przekonany, że tak. Do Tanzanii miała wyjechać grupa adwentystów, żeby pomóc w budowie wieży ciśnień obsługujących dwa ogromne zbiorniki na wodę w naszym ośrodku misyjnym. Dołączyłem do grupy, ale potem wszyscy się wykruszyli i zostałem tylko ja. Do Tanzanii sam? Zacząłem się więc modlić. Jednocześnie ponownie zapraszano mnie do Indii, tam jest zawsze coś do zrobienia. Czułem potrzebę wyjazdu i pomocy, coś zbudować, cos naprawić, ale gdzie jechać? Po kilku dniach modlitwy zadzwonił do mnie Mateusz, z którym byłem na misji w Indiach, i zapytał, czy nie jadę gdzieś na misję, bo zaoszczędził trochę pieniędzy i chciałby z żoną dołączyć.
Czyli Pan Bóg dał Ci towarzyszy na misję do Tanzanii.
Tak, potem dołączyły do nas jeszcze dwie osoby i pojechaliśmy w piątkę. W Tanzanii było wszystko świetnie zorganizowane, w przeciwieństwie do Indii. Ośrodkiem zarządza nasz brat z Austrii, który był dyrektorem finansowym tamtejszej szkoły adwentystycznej, więc panuje niemiecka perfekcja. Też funkcjonuje tu sierociniec, są tu dzieci okaleczone, po traumatycznych przeżyciach, pocięte, przypalane. Pracowaliśmy przez miesiąc, a na koniec postanowiliśmy odpocząć i popłynęliśmy promem na Zanzibar.
I turystyczny cel Bóg przekształcił w misyjny, bo teraz organizujesz misję na Zanzibar. Skąd ten pomysł?
Wynajęliśmy z kolegą skutery i w sobotę pojechaliśmy na nabożeństwo do kościoła adwentystycznego w stolicy Zanzibaru. Nawet jak nic nie rozumiem, lubię odczuwać tego ducha wspólnoty, atmosferę śpiewu i wielbienia Boga. Mijaliśmy ichniejsze slumsy – wąskie uliczki „zabudowane” domkami z kartonu, a nawet z beczek – i w samym środku stoi tam murowany kościół adwentystów dnia siódmego! Niesamowite. A do tego 97 proc. mieszkańców to muzułmanie. Na szczęście są tolerancyjni wobec nas. Kościół jest malutki, ale naliczyłem około 300 osób na nabożeństwie! Ludzie stali na schodach, pod oknami, a raczej „przewietrznikami”, dzieci miały na zewnątrz swoje nabożeństwo. Śpiewy słychać tam od rana do późnego popołudnia. Rozmawiałem z tamtejszym pastorem i okazało się, że potrzebują pieniędzy na dach szkoły. Ponieważ została nam niewielka kwota z pieniędzy przeznaczonych na misję, daliśmy mu ją, dzięki czemu mógł skończyć ten dach. Ale opowiedział nam o sytuacji kościoła, że dzieci nie mają się gdzie uczyć, że jest wiele miejsc na Zanzibarze, gdzie ludzie chcą przychodzić na nabożeństwa, ale jest za daleko, żeby mogli przybyć. I przyszedł mi taki pomysł, żeby pomóc.
Przy kościele działa jednak szkoła.
Tak, od pięciu lat. Na początku uczyło się w niej tylko pięcioro uczniów, rok temu już dwadzieścioro dzieci, a obecnie jest osiemdziesięcioro dzieci. Połowa z nich uczy się w szkole podstawowej, połowa w przedszkolu. Ciekawe jest to, że dwadzieścioro uczniów podstawówki to dzieci muzułmańskie, a w przedszkolu jest ich aż trzydzieścioro. Wciąż więcej dzieci chce się uczyć, niż szkoła może przyjąć. Muzułmanie bez oporów posyłają swoje dzieci do chrześcijańskich szkół, choć są uczone biblijnych zasad. Zresztą w ogóle tam się nawraca dużo muzułmanów. Gdy pastor objął kościół na Zanzibarze, było 40 wyznawców, teraz jest ich około 300.
Co planujesz na Zanzibarze?
Chciałbym, aby w innym rejonie powstała nasza kaplica i szkoła dla dzieci. Jeśli zbiorę 30 tys. dolarów, uda się, bo teren jest już kupiony, a cały projekt w sumie dość zaawansowany. Miejsce jest dobre, bo jest tam duże skupisko wsi i sporo dzieci. Mam też taki pomysł, by podczas prac budowlanych – gdyby wyjechało nas więcej – zrobić jeden dzień wolny i zorganizować akcję sprzątania. Zakupić worki, pójść do mieszkańców i pytać: czy mogę ci posprzątać podwórko? Wszystko po to, by zaczęli pytać, dlaczego to robimy. Chciałbym też, aby powstał program dożywiania dzieci z okolicy – przeznaczyć na to np. 5 tys. dolarów z tych 30, lub dozbierać pieniądze. Coś więcej niż „przyjechali, zbudowali, pojechali”. Na przykład zapraszać dzieci w sobotę na posiłek i wyjaśniać rodzicom, że tego dnia jest święto naszego Boga i chcemy Go uczcić, pomagając innym. Być może to uczyni więcej niż szkoła czy kaplica. Zresztą te pomysły misyjne ciągle się rozwijają w mojej głowie. Mam nawet taki dalekosiężny plan, żeby zbudować na Zanzibarze ośrodek misyjno-wypoczynkowy z bazą noclegową dla turystów i oprowadzaniem ich po wyspie. Połowa zarobionych pieniędzy szłaby na utrzymanie ośrodka, a druga połowa na misję. Albo kupić w stolicy kamienicę i na dole zrobić bar ze zdrowymi posiłkami, a na górze pokoje dla turystów. I ewangelizować też turystów. Ja to widzę, naprawdę. Jak tego nie zrobię, to Pan Bóg mnie zapyta, dlaczego tego nie zrobiłem. Bo sponsorów Pan Bóg też by przysłał…
Najbliższe plany, czyli budowa szkoły tuż-tuż. Wyjeżdżacie w listopadzie, zostało niewiele czasu na zebranie 30 tys. dolarów.
Otrzymałem już 10 tys. dolarów – znalazł się darczyńca, kolejne dwa tysiące mam obiecane, ale wciąż dużo brakuje. Bardzo pomogła Fundacja Źródła Życia, która utworzyła specjalne konto do wpłat na swojej stronie fzz.pl w zakładce „Projekty” pod hasłem „Zanzibar”. Będziemy wdzięczni za każdą wpłatę, nawet rzędu 5-10 zł. Mało kto zdaje sobie sprawę, że w tamtych warunkach nasze 10 zł to wartość 100 zł, a tutaj to zaledwie dwie oranżady. Wszystkie pieniądze idą na misję, bo koszty podróży pokrywami sami. Oczywiście potrzeba rąk do pracy, więc każdy chętny może do nas dołączyć.
Zdarzają Ci się też ostatnio nieprzyjemne incydenty…
Odkąd zacząłem o tym myśleć, planować, zbierać pieniądze, przytrafia mi się sporo złych rzeczy: jeden wypadek, drugi wypadek, perturbacje zdrowotne, cały czas coś niedobrego się dzieje. Tym bardziej jestem przekonany, że to słuszna decyzja, Boża inspiracja. Dziękuję Dobremu Bogu za to, że w tym wszystkim daje mi możliwości, chęci, siłę, zdrowie, pomysły, oraz zborowi Łódź-Widzew za modlitwy i ogromne wsparcie przy każdym moim wyjeździe. No i kochanej żonie Kasi za to, że dzielnie znosi trudy podczas mojej nieobecności, oraz mojemu przyjacielowi i wspólnikowi Marcinowi, który opiekuje się wtedy naszą firmą.
Rozmawiała Katarzyna Lewkowicz-Siejka
Jeżeli chciałbyś wspomóc misję finansowo to możesz również dokonać wpłaty na nr konta poniżej. W tytule przelewu należy umieścić: "pomoc dla Tanzanii"
Nr konta bankowego:
36 1140 2004 0000 3202 7103 7987

Bóg Starego Testamentu – kim jest ta przerażająca Istota? Jak pogodzić taką wizję Boga z obrazem Ojca oczekującego z wyciągniętymi ramionami na Jego dzieci powracające do domu?
Była to straszna historia, która wydarzyła się tuż po Nowym Roku 1989 w Detroit w stanie Michigan. Leonard Tyburski był dziekanem w miejscowej szkole średniej i wraz z rodziną mieszkał niedaleko. Pewnego dnia pani Tyburski zniknęła. Policja oczywiście zaczęła od razu podejrzewać Tyburskiego, gdyż był on ostatnią osobą, jaka widziała kobietę przed zniknięciem. Poddano go testowi na wykrywaczu kłamstw, ale wynik testu świadczył na jego korzyść i nie było żadnych poszlak. Po dwóch latach poszukiwań sprawę zamknięto, a pani Tyburski została wpisana na listę osób zaginionych.
Pewnie byłoby tak do dzisiaj, gdyby nie to, że córka Tyburskich Kelly zaczęła mieć tajemnicze sny o swojej matce. Widziała w nich matkę w miejscu, w którym nie mogła się ona poruszać — być może była związana czy zamknięta. Kelly nie mogła się pozbyć wrażenia, iż jej sny są w jakiś sposób odzwierciedleniem rzeczywistości.
W piwnicy domu znajdowała się stara zamrażarka. Kelly nabrała podejrzeń. Poprosiła ojca o klucz do zamrażarki, ale najpierw nie mógł sobie przypomnieć, gdzie go schował, a potem podawał sprzeczne okoliczności jego zaginięcia. W tym czasie koszmary Kelly regularnie powracały. W końcu po ponad trzech latach od zniknięcia matki Kelly postanowiła przekonać się, co kryje zamknięta zamrażarka i przy pomocy łomu wyłamała drzwiczki.
Nie była przygotowana na to, co zobaczyła. Wewnątrz, na porcjach mięsa zawiniętego w papier do pakowania, leżało zamarznięte ciało jej matki. Leonard Tyburski został aresztowany i na podstawie nowego dowodu szybko skazany za zamordowanie żony.
Osobiste zamrażarki
Potworne. Wydaje się jednak, że nawet takie historie przestały już nas szokować. A może każdy z nas ma głęboko w ciemnej piwnicy swego serca własną zamrażarkę? Własny zbiór lęków i obaw, szczelnie zamknięte poczucie winy? A jakby tego nie było dosyć, musimy jeszcze jakoś radzić sobie z Bogiem.
Dla jak wielu serc pamięć o Bogu jest straszną prawdą pogrzebaną głęboko w podziemnej zamrażarce? Są chwile, że przypominamy sobie o Nim, czyż nie? Potrzebujemy czegoś, co uciszy niewygodne poczucie winy i dokuczliwy lęk. Sięgamy do Biblii. Zaledwie jednak przeczytamy dziesięć pierwszych stron, wpadamy prosto na Boga Starego Testamentu. Nagle podziemna zamrażarka, w której ukrywamy niechciany lęk, otwiera się i zakłóca nam sen. Po trzech stronach historii stworzenia zaczyna się bowiem przerażająca litania zła, gniewu i pochłaniającego ognia, szalejącego potopu i głosu przemawiającego wśród gromów, płonących krzewów i wysuszających wiatrów, krwawych rzezi i aniołów zniszczenia. Jeszcze raz spotykamy się z Bogiem Starego Testamentu. Kto może spać po takim koszmarze?
Bóg Starego Testamentu. Kim jest ta przerażająca Istota ze starożytnych historii? Jak to możliwe, by można było kochać takiego Boga? Jak można kochać pożerający ogień?
Opowiadanie o górze
Nasza historia zaczyna się na górze zwanej przez starożytnych „Górą Bożą”.
To jest stolica Boża, gdzie dawno, dawno temu obok Króla-Stwórcy stała szlachetna istota wyróżniająca się pięknem i dostojeństwem spośród wszystkich stworzeń. Stwórca-Ojciec nazwał tę istotę Synem Jutrzenki, Lucyferem. Temu umiłowanemu synowi dał najwyższe stanowisko wśród anielskich zastępów — ustępujące rangą jedynie samemu Bogu.
Ale oto tam, w doskonałym sercu Lucyfera, zrodziła się tajemnica zła i z małego nasionka w ciemnej glebie pychy rozrosła się do rozmiarów gigantycznego chwastu, który opanował błyskotliwy umysł i zatruł niewinne serce śmiertelnym obłędem egoistycznego samouwielbienia1. Tajemnica buntu i zła — kto może ją pojąć? Ja nie potrafię. Wszystko, co możemy dzisiaj wiedzieć na ten temat to to, że ów tragiczny bunt zmienił świetlistego Syna Jutrzenki w zaciekłego przeciwnika.
Czy Bóg ponosi winę za jego zaistnienie?
Pewnego popołudnia złożyłem duszpasterską wizytę w domu starszych ludzi. Na ścianie w ich domu wisiały fotografie siedmiorga dzieci oraz licznych wnucząt i prawnucząt. Lubili o nich opowiadać. Były to wspaniałe historie o służbie i wierności. Jednak w końcu dochodzili do najmłodszego dziecka. W głosie matki pojawił się smutek, gdy zaczęła opowiadać. Chłopiec wyrastał w takich samych warunkach jak inne dzieci, w takich samych wysokich standardach. Jednak z nikomu nieznanych powodów odwrócił się od nich. Zbuntował się.
Podobnie było w innej rodzinie, dawno temu, daleko stąd. Jedno z dzieci Ojca zbuntowało się przeciwko wszystkiemu, co Ojciec sobą reprezentował. Co się stało? Jaka była przyczyna buntu? Ten sam Ojciec, ten sam dom dla wszystkich. A jednak w tym przypadku skutek był tak tragiczny. Trudno nam zrozumieć, co czuł Bóg, tracąc Lucyfera, i co czuli owi rodzice, tracąc jedno ze swych dzieci — tylko miłość może poznać głębię takiego bólu.
Tajemnica buntu
Tak, to zaczęło się w niebie. Tam najwspanialsze z dzieci zaczęło drobnymi krokami oddalać się od Domu, szepcząc przy tym na ucho wszystkim wokół: „Bóg nie jest Bogiem miłości. On nas wszystkich oszukuje. Jesteśmy przez Niego zwiedzeni!”.
„Ach, gdybym tak ja był Bogiem...” Bunt prowadzi nieuchronnie do takiego pragnienia. Pycha nie zadowoli się drugim miejscem. „Pójdźcie za mną — kusił — a będziemy jak Bóg!” Niektórzy usłuchali. Reszta to już tylko smutna historia otwartego buntu, w który uwikłana została także ludzkość.
Co miał zrobić Bóg — niebiański Ojciec? Owszem, mógł natychmiast powstrzymać opozycję i zniszczyć szatana. Jednak gdyby szybko zniszczył swoje zbuntowane dziecko, przegrałby, gdyż pozostałe dzieci byłyby odtąd przekonane, że Lucyfer miał rację: ukrzyżujcie ten „niekwestionowany wyższy autorytet”, a On was zabije, bo nie jest żadnym Bogiem miłości, za jakiego się podaje. Owszem, dzieci byłyby posłuszne, ale ze strachu, którego niewolnikami stałyby się na zawsze. Strach i miłość nie mogą współistnieć.
Wolność dla buntownika
W takiej sytuacji Bóg mógł zrobić tylko jedno. Tam, na szczycie pierwszej góry, w stolicy wszechświata, zabłysły pierwsze promienie oświetlające charakter Boga Starego Testamentu, Boga wieczności, który istniał, zanim rozpoczęły się czasy starotestamentowe. Oto jedyne wyjście, jakie mógł wybrać Bóg: postanowił nie niszczyć swego zbuntowanego dziecka. Przeciwnie, zapewnił mu wolność, aby Lucyfer miał czas na wyciągnięcie wszystkich asów z rękawa. W tym czasie cały wszechświat miał ujrzeć w pełni samounicestwiającą siłę obłędnego królestwa wzniesionego na pysze i samouwielbieniu. Wszechświat musiał się przekonać, że odrzucenie prawa Bożego równa się odrzuceniu Bożej miłości, a tym samym odrzuceniu życia. Zaś przeciwieństwem życia jest śmierć.
Na nieszczęście dla nas stało się tak, iż akcja tej historii przeniosła się na małą, nową planetę w mlecznej galaktyce. Ta mała planeta stała się odtąd sceną kosmicznego boju między życiem a śmiercią, między siłami dobra i zła, między miłością a nienawiścią, między ofiarnością a egoizmem, między Bogiem a szatanem.
Reszta to już historia naszej planety. Smutna, bardzo smutna historia. Jako duchowny często muszę patrzeć na zamkniętą trumnę i zasmuconą rodzinę. Za każdym razem czuję to samo — ból, jaki niesie ze sobą historia, której częścią wszyscy jesteśmy. Historia życia, które zamienione zostało na śmierć w trzecim rozdziale Księgi Rodzaju, gdzie opisana jest rozdzierająca serce scena wypędzenia Adama i Ewy z ogrodu Eden. A potem Kain i Abel. Nikt nie przypuszczał, że dojdzie do czegoś takiego. Lucyfer wygrał pierwszą rundę.
Ludzkość dała się zwieść idei samouwielbienia, że samorealizację można osiągnąć dzięki wywyższaniu siebie. Efekt? Globalna kolekcja obozów dla uchodźców z dziećmi umierającymi z głodu, z wydętymi brzuchami i wychudzonymi kończynami. Wojny z ich okrucieństwem, które napełniają świat kalekami i zabitymi. Zło z jego nieopisanym holokaustem obejmującym swym zasięgiem całą cywilizację. Ludzkie istoty, stworzone na podobieństwo Boże, które pakują swoich bliskich do zamrażarek w piwnicy.
A gdzie był Bóg i gdzie jest dzisiaj, kiedy to wszystko się działo i dzieje się nadal?
Stał ze złamanym sercem w bramie ogrodu Eden. Stał sam — Jego dzieci odeszły. Ten sam Ojciec, który stał na werandzie domu marnotrawnego syna, dzień po dniu bacznie wpatrując się w horyzont w nadziei, że jego syn może wrócić. Ten sam Ojciec, który wybiegł na podwórze i prosił innego syna, by wszedł do domu i przyłączył się do rodzinnego kręgu miłości. Ten sam Ojciec. Wciąż stoi i oczekuje.
Przez sześć kolejnych rozdziałów Księgi Rodzaju On wciąż stał, wciąż oczekiwał. „A gdy Pan widział, że wielka jest złość człowieka na ziemi (…) żałował Pan, że uczynił człowieka na ziemi i bolał nad tym w sercu swoim”2. Czy to jest obraz gniewnego Boga? Nie, to jest obraz Boga zasmuconego, bardzo zasmuconego. Boga, którego serce cierpi. Boga złamanego bólem, pełnego cierpienia. A wiecie dlaczego? Dlatego że jedynie miłość jest zdolna do takiego cierpienia.
Kłamstwo o Bogu
Jednak pomimo przedstawienia całej tej miłości i bólu w sercu boskiego Ojca na samym początku Starego Testamentu uzyskujemy jakby niewłaściwy obraz rzeczywistości. Zamiast właściwego obrazu akceptujemy obraz namalowany przez samego szatana, tego, który szepcze nam do uszu, że Bóg kieruje historią ludzkości w sposób pozbawiony skrupułów, twardą ręką, naginając naszą wolę, przerażając nas aż do utraty zmysłów i niszcząc, kiedy tylko ma na to ochotę. „Wystarczy spojrzeć na potop!” – sączy.
Dobrze. Spójrzmy. W Biblii historia potopu zaczyna się natychmiast po słowach Boga, którego serce pełne było smutku i bólu. Wyobraź sobie, jak stoi samotnie w bramie Edenu — ogrodu, który uczynił na wieczne mieszkanie dla nowo stworzonej ludzkości, a teraz cichego jak grób, pozbawionego ludzkich mieszkańców. Pokolenia przychodzą, a On patrzy na ziemię i wie, że skłonności ludzkich serc są wciąż złe.
Co miał do wyboru? Gdyby pozwolił się rozwijać nowotworowi grzechu bez ograniczeń, życie na tej planecie byłoby zagrożone. Musiał podjąć zdecydowane działania. Utraciłby wszystko, gdyby nie opanował nowotworu.
Prawda o Bogu
Przypominam wam, że Bóg, z którym mamy do czynienia w historii potopu, to ten sam Bóg, który stworzył Adama i Ewę, aby byli na zawsze Jego przyjaciółmi. Ten sam Bóg, który następnie chodził z Henochem, gdy Henoch chodził z Nim. Ten sam Bóg, który zawsze pragnął miłości swych dzieci, pragnął ich zbawienia i społeczności z nimi. Nic dziwnego, że znajdujemy tego serdecznego Boga, jak boleje nad swymi dziećmi, które raczej wolą tańczyć z szatanem niż chodzić ze swym Stwórcą. Gdyby to twoje dzieci uciekły, czy twoje serce nie cierpiałoby?
Jednak nie wszyscy Go opuścili. Wciąż było kilkoro wiernych dzieci, które pragnęły Jego towarzystwa i miłości. Gdyby nowotwór buntu nadal rozrastał się bez ograniczeń, Bóg utraciłby i te dzieci, a wtedy utraciłby cały rodzaj ludzki.
Postawcie się w sytuacji lekarza. Czy bylibyście gotowi odciąć nieuleczalnie chorą część ciała, aby ratować życie człowieka? A może oszczędzilibyście chorą część i utracili wszystko?
Ty wybierasz
Nikt nie powiedział, że to będzie łatwy wybór. Jednak gdy cały organizm zmierza do bolesnej śmierci, co jeszcze można uczynić? „I rzekł Pan: Zgładzę człowieka, którego stworzyłem, z powierzchni ziemi, począwszy od człowieka aż do bydlęcia, aż do płazów i ptactwa niebios, gdyż żałuję, że je uczyniłem. Ale Noe znalazł łaskę w oczach Pana”3.
Tak więc Bóg, który stał samotnie w bramie pustego ogrodu, szukał swego wiernego przyjaciela, przez którego mógłby ocalić ludzkość, a przynajmniej jej niewielką część. Kogoś, kogo mógłby posłać do zgubionego świata z Bożym zaproszeniem: wróćcie do Mnie, wróćcie do domu, wróćcie, abyście byli uratowani. Siwobrody budowniczy arki imieniem Noe stał się przyjacielem Boga i ogłaszał Jego wezwanie.
To samo wezwanie słyszymy raz po raz w Starym Testamencie w zwiastowaniu proroków: Jeśli chcecie żyć i być uratowani, przyjdźcie do Mnie. Przyjdźcie teraz. Nie mogę czekać przez wieczność. Jeśli będę czekał, stracę całą ludzkość. „Do mnie się zwróćcie, wszystkie krańce ziemi, abyście były zbawione, bo Ja jestem Bogiem i nie ma innego”4.
To nie są słowa przerażającego Boga. To jest błaganie współczującego Zbawiciela. Masa drewnianych belek i desek w formie arki była wtedy ofertą Jego miłości. Dwie drewniane belki w formie krzyża są wyrazem Jego miłości teraz. Nic się nie zmieniło. To jest ten sam Bóg. Ta sama miłość. Ten sam zegar odliczający czas pozostający do wieczności. To samo ramię wyciągnięte z miłością.
To jest prawda o Bogu. Prawda o potopie. Boże serce musiało wybierać między usunięciem choroby a zniszczeniem całej ludzkości. Radykalne, inwazyjne działanie, aby ocalić życie.
Dwight Nelson
1 Zob. Ez 28,11-19; Iz 14,12-15. 2 Rdz, 6,5-6. 3 Rdz 6,5-8. 4 Iz 45,22.
[Tekst w skróconej wersji pochodzi z książki D. Nelsona pt. Niesłychana łaska, Warszawa 2010].

Istnienie ludzkiego cierpienia nieustannie przypomina nam, że ten świat nie jest naszym domem.
Mieszkam w niewielkiej osiedlowej społeczności, w połowie składającej się z mieszkańców związanych jak ja z pobliskim uniwersytetem. Kiedy słyszę z daleka sygnał karetki pogotowia, zastanawiam się, czy ratują kogoś, kogo znam.
Pewnego ranka wiozłem dzieci do szkoły, kiedy w pewnej odległości ujrzałem migające światła — czerwone, niebieskie. Domyśliłem się, że zdarzył się wypadek drogowy. Okazało się, że samochód dostawczy uderzył w samochód osobowy, którym kierowała kobieta. Podbiegłem do policjanta i zapytałem o tożsamość ofiary. Pokazał mi prawo jazdy kobiety i zapytał:
— Zna pan ją?
Znałem. Była to żona jednego z wykładowców.
— Czy byłby pan łaskaw zawiadomić jej męża, że jego żona miała wypadek i jest ciężko ranna?
— Jak ciężko? — zapytałem.
— Stan jest bardzo poważny — odpowiedział.
Chwyciłem za telefon, by zadzwonić do jej męża. Starałem się mówić spokojnie i powoli.
— Bill, twoja żona miała poważny wypadek samochodowy. Wiozą ją do szpitala. Spotkajmy się przed wyjściem z uniwersytetu. Zawiozę cię do niej.
Po chwili w ciszy przesyconej bólem jechaliśmy już razem z Billem do szpitala. Niewiele potrafiłem mu powiedzieć. W końcu Bill przerwał ciszę.
— Mam nadzieję, że Bóg nie pozwoli, by znowu się to stało.
— Znowu?
— Straciliśmy kiedyś syna. Zginął potrącony przez samochód, gdy jechał rowerem... Nie mogę jej też stracić.
Przed szpitalem stała pusta karetka. Wbiegliśmy do środka. Lekarze właśnie rozpaczliwie ratowali żonie Billa życie. Nadaremnie. Umarła.
W głuchej ciszy stałem potem obok niego w szpitalnej poczekalni.
Życie jest trudne. Każdy sygnał karetki pogotowia potencjalnie potwierdza tę tezę. Śmierć jest ostateczną trudnością przygniatającą życie ludzi.
Jestem pastorem. Często muszę być świadkiem tego powszechnego wroga ludzkości – śmierci. Trumna za trumną. Jak tych trzech młodych niespełna trzydziestolatków, którzy rozbili się, lecąc prywatnym samolotem na narty. Zostawili trzy zdruzgotane rodziny. Życie jest trudne. Inna trumna – pięcioletniego małego aniołka, który odważnie do końca walczył z białaczką. Zostały po nim tylko łzy. Życie może być bardzo trudne. Kolejna trumna dla ukochanej babci, która pięknego grudniowego ranka wybrała się samochodem na zakupy i zginęła w czołowym zderzeniu z innym samochodem. I znów ja musiałem przekazywać jej mężowi tę tragiczną nowinę. Nie mógł uwierzyć. I jeszcze trumna dla trzytygodniowego noworodka, którego serce miało bić przynajmniej siedemdziesiąt lat, ale niestety stało się inaczej. Małe trumny, duże trumny, trumny dla młodych, starszych, wszystko jedno – życie jest trudne.
Gdzie jest Bóg?
No właśnie. Gdzie? Bohater Psalmu 121 mówi: „Pomoc moja jest od Pana, który uczynił niebo i ziemię. Niechaj nie da się potknąć twej nodze, niech nie drzemie stróż twój. (...) Pan strzec cię będzie od wszelkiego zła, strzec będzie duszy twojej”1.
Będzie strzegł? Od wszelkiego zła? Co wobec tego się stało w tych wszystkich przypadkach, które wymieniłem? Wszystkie te rzeczy zdarzyły się dobrym, miłującym Boga ludziom. Dlaczego? Czy Bóg się jednak zdrzemnął?
Więc skąd bierze się zło? Dlaczego życie jest takie trudne? Jak można twierdzić, że Bóg jest dobry, skoro dzieje się tyle okropności?
To ostatnie pytanie jest zawarte w słowie teodycea. Jest to teologiczny termin oznaczający ludzkie starania, by w jakiś sposób, pomimo istnienia zła i cierpienia, bronić dobroci, mądrości i miłości Boga. Ale czy to w ogóle możliwe?
W rzeczywistości śmierć nie jest wcale największym cierpieniem — jest końcem cierpienia na tej ziemi. Kiedy płaczemy, opłakujemy nie tych, co umarli, ale tych, którzy przetrwali! Ironią ludzkiej egzystencji jest to, że największym cierpieniem nie jest śmierć, ale życie.
Czego bardzo nie chcielibyście doświadczyć? Wyrzucenia z pracy, niezdania do następnej klasy? Nieudanej randki? Gorzkiego rozwodu? Bankructwa? Zawału serca? Choroby Alzheimera? Starczego osłabienia? Lista naszych osobistych lęków jest długa. Dodajcie do tego potworne cierpienia z powodu wojen, głodu i epidemii, a otrzymacie obraz powszechnego wroga ludzkości, któremu na imię – zło.
Teodycea – obrona dobrego Boga w złym świecie. Muszę przyznać, że coraz trudniej żyć na świecie wśród narastającego cierpienia. Jednak chyba nigdy nie było łatwo. Od upadku Lucyfera, a potem Adama i Ewy, Bóg miał ciągle problem z zarazą zła. Bóg dobrowolnie wziął na siebie winę i odpowiedzialność za cierpienie ludzkości, skupiając w ten sposób na sobie uwagę swego ludu, póki wierzący nie dorośli do tego, by lepiej zrozumieć, kto naprawdę jest odpowiedzialny za istnienie zła. Z tego względu w Starym Testamencie nie znajdujemy zbyt wielu argumentów, które pomogłyby nam zdjąć z Boga winę za zło, które na nas spada.
On tam był
Mimo to nawet Stary Testament ukazuje wzruszający obraz Boga, który jest z nami w naszym cierpieniu. Izajasz ujrzał Go tam, gdy pisał: „We wszelakiem uciśnieniu ich i on był uciśniony”2. Kontekst wskazuje, że Izajasz wspomina tu historię cierpień ludu Bożego, starożytnego Izraela. Kiedy byli zranieni, Bóg też był zraniony; kiedy cierpieli, Bóg też cierpiał, wraz z nimi znosił ich ucisk.
W czym tkwi tajemnica tego dziwnego, zastępczego przeniesienia ludzkiego cierpienia prosto do serca Boga?
Czy nie jest to tajemnica rodzicielstwa? Jako ojciec znam trochę tę tajemnicę. Pewnego razu wybieraliśmy się całą rodziną na przejażdżkę. Moja córka Kristin miała wtedy zaledwie trzy lata. Siedząc w samochodzie nacisnąłem przycisk otwierający tylne drzwi i niemal w tej chwili usłyszałem głuche stuknięcie. Odwróciłem się i zobaczyłem, jak córka chwyta się rączkami za czoło. Drzwi uderzyły ją w głowę. Zanim zaczęła płakać, już tuliłem ją do siebie. Gdy płakała z bólu, ja też czułem ten ból. Jej łzy płynęły z moich oczu.
Myślę, że w pewnym stopniu potrafię zrozumieć, co Bóg chciał powiedzieć, kiedy przez Izajasza oświadczył: „We wszystkich ich uciskach Ja byłem uciśniony”. To jest tajemnica rodzicielstwa Boga.
Dlaczego to trwa?
Jest jeszcze jedno pytanie, gdy próbujemy się zmierzyć z zagadnieniem teodycei. Jeśli Bóg jest tak bardzo dotknięty cierpieniem, a jednocześnie wszechmogący, to dlaczego dopuścił, by cierpienie w ogóle zaistniało? Dlaczego nie zatrzyma samochodu potrącającego człowieka albo nie zatrzyma choroby? Dlaczego woli cierpieć z nami? Dlaczego nie położy kresu złu i cierpieniu?
Odpowiedzią jest trudna historia starotestamentowego patriarchy Hioba. Widząc swe zbuntowane dziecko, Lucyfera, Bóg zapytał:
— Czy widziałeś mojego przyjaciela Hioba? Nie ma wierniejszego od niego!
— Jest tak, ponieważ Ty płacisz mu za to błogosławieństwami. Otoczyłeś go murem i czuje się bezpieczny. Jeśli jednak usuniesz ten ochronny mur, Hiob pierwszy będzie Ci złorzeczył! Czy będzie Twoim przyjacielem w biedzie?
Oskarżenie zostało rzucone. Lucyfer rzucił wyzwanie Bożej uczciwości i wolności. Bóg podjął to diabelskie wyzwanie i powiedział:
— Dobrze, możesz dotknąć Hioba. Tylko oszczędź jego życie.
Diabeł uderzył i Hiob stracił wszystko. Majątek, dzieci, zdrowie. Stał się cieniem samego siebie. Jednak nie odwrócił się od Boga. Pozostał wiernym przyjacielem.
Prawdziwa wolność
Księga Hioba to jedyne miejsce w Starym Testamencie, gdzie zaglądamy za kulisy ludzkiego dramatu, by przyjrzeć się zmaganiom między Bogiem a szatanem. Zasady uczciwej walki i wolności nakazują Bogu, by pozwolił szatanowi rozwijać jego niszczycielskie plany na ziemi. Dlaczego? Ponieważ szatan oskarżył Boga i stwierdził, że jedynym sposobem, w jaki Bóg może zyskać przyjaciół, jest przekupienie ich błogosławieństwami.
Tak więc walka dotyczy kwestii wolności człowieka i Bożej miłości. Czy Bóg kocha swoje stworzenia dość mocno, aby pozwolić im podejmować samodzielne decyzje? Miłość jest miłością jedynie wtedy, gdy ma się wolność, by ją odrzucić. Zarówno Lucyferowi, jak i Adamowi i Ewie dano możliwość samodzielnego podjęcia decyzji. To ich decyzje, a potem decyzje miliardów istot, stworzyły siedlisko zła i nędzy ludzkości. Wszyscy jesteśmy ofiarami tych decyzji.
Jedyną nadzieją Boga jest to, że w jakiś sposób pozyska nasze serca swoją niewyczerpaną miłością. Jednak nawet gdy wrócimy do Niego, nadal cierpimy. Dlaczego nas nie chroni? A co by było, gdyby każdy, kto nawróci się do Boga, natychmiast otrzymywał immunitet — kompletne zabezpieczenie przed złem i cierpieniem? Czy ktokolwiek tęskniłby jeszcze za domem w niebie, mając je na ziemi, nawet wśród powszechnego piekła?
Istnienie ludzkiego cierpienia nieustannie przypomina nam, że ten świat nie jest naszym domem. Nasza prawdziwa ojczyzna jest w niebie. Póki żyjemy na tej ziemi, będziemy cierpieć z powodu niszczycielskiej furii szatana, który twierdzi, że świat i jego mieszkańcy należą do niego.
Bóg płacze wraz z nami
We wszystkich naszych uciskach, Bóg jest uciśniony. On jest Bogiem, który cierpi wraz ze swymi dziećmi. Może tylko płacze razem z tobą. Są chwile, kiedy słowa wydają się za słabe.
W swojej książce na temat cierpienia pt. Why Bad Things Happen to God’s People (Dlaczego dobrym ludziom przytrafiają się złe rzeczy?) Richard Rice opowiada historię pewnego uczonego, którego syn zginął w nieszczęśliwym wypadku na placu zabaw. Pogrążony w smutku próbuje pozbierać się po tej stracie. Ludzie często zastanawiają się, co powiedzieć, kiedy kogoś spotyka tragedia. Ten cierpiący ojciec zapamiętał gest, który był dla niego wielkim pocieszeniem. Pewnego wieczoru, kiedy siedział jeszcze w swoim gabinecie, przyszedł jego kolega. Nie powiedział ani słowa. Usiadł i zaczął płakać. Potem, nic nie mówiąc, wyszedł. Cierpiący ojciec powiedział później, że ten gest znaczył dla niego więcej niż jakiekolwiek słowa.
W godzinie waszego cierpienia Bóg nie mówi wiele. On płacze wraz z wami. Trzyma waszą dłoń i płacze. Oto we wszechświecie jest ktoś, kto cierpi. Nazywa się Bóg.
Wspaniałe jest to, że w kwestii cierpienia do Niego będzie należeć ostatnie słowo, kiedy „otrze wszelką łzę z oczu ich, i śmierci już nie będzie; ani smutku, ani krzyku, ani mozołu już nie będzie; albowiem pierwsze rzeczy przeminęły”3. Niebo będzie ostatnim słowem Boga w odpowiedzi na piekło, w które Lucyfer usiłował zmienić nasze życie.
Podczas jednego z pogrzebów po skończonym przemówieniu podszedłem do rodziny, która ostatni raz zgromadziła się, by opłakiwać swego syna i wnuka. Co mogłem im powiedzieć? Mój przyjaciel, który stał obok mnie, po kilku minutach milczenia pochylił się w moją stronę i wyszeptał: „Nic dziwnego, że Bóg nie może spać nocą!”.
W obliczu takich tragedii, ludzkiego cierpienia, On nigdy nie drzemie ani nie zasypia, gdyż we wszystkich naszych uciskach On też jest uciśniony.
Dwight Nelson
1 Ps 121,1-3.7. 2 Iz 63,9. 3 Ap 21,4.
[Skrót rozdziału pt. „Dlaczego Bóg nie może spać nocą?” z książki pt. Niesłychana łaska. Autor jest kapelanem akademickim na Uniwersytecie Johna Andrewsa w USA].